Page 21 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

11

ผลผลิตน้ํานมเมื่อโคตัวนี้เติบโตและคลอดลูกเปนแมโครีดนมในเวลาตอมา ปญหาสวนใหญของเกษตรกร

มักเกิดขึ้นในระยะนี้ โดยที่โคหลังหยานมเกษตรกรมักปลอยเลี้ยงกับโครุนโคสาวที่อายุมากกวาทําใหโคที่
หยานมกินอาหารขนไมทัน หรือ เกษตรกรมักไมใหอาหารขน หรือใหอาหารขนจํานวนนอย ทําใหโคระยะ

นี้เติบโตชา ขนหยอง น้ําหนักลด เพราะโครุนในระยะนี้ถึงแมกระเพาะหมัก ( Rumen ) จะมีการพัฒนา

สามารถยอยอาหารหยาบไดแลว แตความจุของกระเพาะยังจํากัด จําเปนตองไดรับอาหารขนอยางพอเพียง
เพื่อการเจริญเติบโตของรางกาย ( Whole body growth ) และพัฒนาระบบเตานมซึ่งมีการพัฒนาอยาง

รวดเร็วในระยะนี้

ระยะวัยเจริญพันธุ ( อายุ 10 – 14 เดือน )

โคสาวในระยะนี้ตอมน้ํานมมีการเจริญและพัฒนา เทา ๆ กับการเจริญเติบโตของรางกายจนกระทั่ง
โคสาวถึงอายุผสมพันธุ และเมื่อโคสาวไดรับการผสมพันธุและตั้งทองตอมน้ํานมจะมีการเจริญและ

พัฒนาเร็วกวาการเจริญเติบโตของรายกายตามอิทธิพลของฮอรโมนตาง ๆ ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติอีกครั้ง

หนึ่ง โดยมีการพัฒนาของเตานมอยางตอเนื่องอยางสมบูรณและตอมน้ํานมมีการสรางนมน้ําเหลือง
จนกระทั่งโคสาวคลอดลูก โคสาวในระยะตั้งทองจะมีอัตราการเจริญเติบโตที่เหมาะสมเฉลี่ยประมาณ

650 กรัม / วัน ซึ่งถาหากมีการเลี้ยงโคทดแทนใหเจริญเติบโตไดอยางสม่ําเสมอตั้งแตลูกโคก็จะทําให

น้ําหนักโคสาวเมื่อคลอดลูกตัวแรกประมาณ 550 – 560 กิโลกรัมสําหรับโคพันธุแทโฮลสไตนฟรีเชี่ยน
หรือ ประมาณ 450 – 500 กิโลกรัม ในโคพันธุไทยฟรีเชี่ยน

ผลกระทบตอการเลี้ยงโคทดแทนเมื่อใหอาหารนอยกวาความตองการ(Underfeeding )

1. โคสาวมีการเจริญเติบโตชา

2. โคสาวเขาสูวัยเจริญพันธุเมื่ออายุมากกวาปกติ หรือ ผสมพันธุที่น้ําหนักนอย

3. โคสาวแสดงอาการเปนสัดไมชัดเจน ทําใหยากตอการสังเกตการเปนสัด

4. โคสาวทองเมื่อคลอดลูกจะใหผลผลิตน้ํานมนอยกวาปกติ น้ําหนักและคะแนนความสมบูรณ
รางกายลดลงอยางรวดเร็ว มักมีปญหาระบบสืบพันธุตามมาทําใหผสมติดยาก

อยางไรก็ตามปญหาที่เกิดกับโคทดแทนทั้ง 4 ขอสามารถแบงออกเปน 2 สาเหตุหลัก ๆ ดังนี้

1. ปญหาจากอาหารและการใหอาหารไมพอเพียง

ปญหาการใหอาหารไมพอเพียง เปนปญหาที่สําคัญอันดับหนึ่งที่มีผลกระทบตอโค
ทดแทนขางตน สาเหตุการใหอาหารไมพอเพียงอันเนื่องมาจากความผันแปรของอาหาร

หยาบ เชน คุณภาพและปริมาณของหญาสด พืชหมัก หญาแหง ตลอดจนวัสดุเหลือใช

จากการเกษตรและโรงงาน คุณภาพไมสม่ําเสมอและมักไมพอเพียงรวมทั้งการใหอาหาร
ขนทั้งคุณภาพและปริมาณ ไมสอดคลองและพอเพียงกับคุณภาพและปริมาณอาหารหยาบ

ที่เปลี่ยนไปแตเกษตรกรก็ยังคงใหอาหารขนสูตรเดิมในปริมาณเทาเดิม ซึ่งลวนแตมีผล

ทําใหการเจริญเติบโตของโคทดแทนต่ําลง สวนอีกปญหาเกิดจากการเลือกใชปริมาณ