Page 28 -

ิ
ิ
ิ
์
ิ
ื
โครงการพัฒนาหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
3 3

เจริญในพืชได้ดีกว่าสายพันธุ์ที่ไม่รุนแรง อาการของโรคจะเกิดจากการดูดซึมสารอาหารจาก
ี
ั
ั
่
เชื้อสาเหตุโรคพืชและจากสารต่างๆ ทหลั่งออกมาทงจากเชื้อสาเหตุโรคและพืชอาศย
้
(คณาจารย์ภาควิชาโรคพช, 2561) รวมทั้งการตอบสนองของพืชต่อการเข้าท าลายของเชื้อ
ื
ิ
ึ
ื
สาเหตุโรค ซ่งการเกดโรคพืชนั้นจะเกิดจากความสามารถของเชื้อสาเหตุโรคพชที่ส่งผลต่อ
ื
ึ
ื
่
ื
กระบวนการต่างๆ ในพชซึ่งอาจจะหน่งหรอมากกว่าหนงกระบวนการในพชส่งผลให้เซลล์
ึ
ื
ิ่
์
พชตาย เหี่ยว เปลี่ยนสี มีการแบ่งเซลล์และเพมขนาดเซลล์ การแตกและแยกของเซลล
มีการลดสวนประกอบของเซลล เช่นคลอโรฟิลล์ ปรากฏให้เห็นเป็นอาการผิดปกติบนส่วน
์
่
ื
่
ตางๆ ของพช เช่น รากเน่าโคนเน่า ใบจุด ใบไหม้ ยอดไหม้ ผลจุด เป็นต้น (Agrios, 2005;
Nazarov et al., 2020; Vitale et al., 2022)

ในส่วนของเชื้อราสาเหตุโรคพืชนั้นจะมีการเข้าท าลายพชและด ารงชีวิตได้หลาย
ื
แบบขึ้นกับเชื้อแต่ละชนิด โดยเชื้อราที่เป็นสาเหตุโรคราแป้ง ราน้ าค้าง และราสนิมจะมีการ
ิ
่
ี
่
ี
่
้
ด ารงชีวิตแบบเจรญในพืชได้อยางเดียวไมสามารถด ารงชีวิตในพืชทตายแลวเรยกการ
้
้
ดารงชีวิตแบบนว่า biotrophs โดยเชือสามารถเจริญเติบโต สร้างเส้นใยและสร้างส่วน

ี
ขยายพันธุ์ได้เฉพาะในพืชอาศัยที่มีชีวิต และเรียกเชื้อสาเหตุโรคทมีการด ารงชีวิตในรูปแบบ
ี่
นี้ว่า obligate parasites (Singh, 2017; Nazarov et al., 2020) ขณะที่เชื้อสาเหตุโรคพืช
ู
ึ
ชนิดอนที่สามารถเจริญได้ทั้งในพืชอาศัยที่มีชีวิตและเศษซากพชโดยดดซมสารอาหารจาก
ื่
ื
พืชอาศัยและเศษซากพชจะเรียกโดยรวมว่า nonobligate parasites นอกจากนี้เชื้อที่เป็น
ื
obligate และ nonobligate parasites จะมีความแตกต่างกันในการเข้าท าลายพืชและดูด
ซึมสารอาหารจากพืชที่แตกต่างกัน โดยเชื้อที่เป็น nonobligate parasites จะหลั่งเอนไซม์
ื
้
ั
ู
่
่
ั
และสารพษเพอยอยสลายผนงเซลล์ สงผลใหเซลล์พชสลายตัวและตาย จากน้นจะดด
ิ
ื
่
ิ
์
ื
ื
สวนประกอบของเซลลพชเป็นอาหารเพอใช้ในการเจริญเตบโต ในขณะที่ obligate
่
่
ื
parasites จะไม่หลั่งสารเพอฆ่าเซล์พชแต่จะคอยๆ ดูดซึมสารอาหารจากเซลล์พืชโดยตรง
่
ื่
(Agrios, 2005; Burchett and Burchett, 2018; Tronsmo et al., 2020)

ิ

เชื้อราบางชนิดที่สามารถเจริญและดารงชีวิตแบบปรสตในพชอาศัยที่มีชีวิตและ
ื
ื
สามารถเจริญในเศษซากพชได้เมื่อพชอาศัยได้ตายลงจะเรียกการด ารงชีวิตลักษณะนี้ว่า
ื
ื
semibiotrophs ส่วนเชื้อราที่สามารถเจริญได้ทั้งในพชอาศัยที่มีชีวิตและเศษซากพชจะ
ื
ั
เรียกว่า facultative saprophytes ในขณะทเชือราบางชนิดปกตจะอาศยในเศษซากพช
่
ื
ี
ิ
้
ี
ั
ื
ื
ึ
โดยจะย่อยเศษซากพชและดดซมสารอาหารจากเศษซากพชเพ่อด ารงชีวิตเปนหลกเรยก
ู
็
ื
้
้

การด ารงชีวิตในลักษณะนี้ว่า necrotrophs แต่ในบางโอกาสเชือสามารถเขาทาลายพชได้
ื
จะเรียกเชื้อราในกลุ่มนี้ว่า facultative parasites ในขณะที่เชื้อราที่ไม่เข้าท าลายพืช อาศย
ั