Page 29 -

10 11

ิ
์
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ื
ิ
ิ
ื้
ออกมาเป็นตัวเงินได้ เช่น ทราย เลน และก้อนหิน บริเวณพนท้องทะเล อาจไม่มีคุณค่าหรือมูลค่า ตัวอย่างดังกล่าวจะเห็นได้ว่า “ต้นไม้ป่าชายเลน” เป็นทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งที่มีความสำคัญ
ื่
ในการซื้อขายเป็นสินค้าและบริการสำหรับมนุษย์ แต่มีความสำคัญอย่างมากในระบบนิเวศ เนื่องจาก อย่างยิ่งต่อการรักษาระบบนิเวศให้เกิดความสมดุล ดังนั้นเพอให้ระบบนิเวศของมนุษย์ได้อยู่ในสภาวะ
ื้
ั
สิ่งเหล่านี้เป็นที่ยึดเกาะให้สิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่บริเวณพนท้องทะเลมากมายหลายชนิด เช่น หอย สมดลตลอดไป มนุษย์จึงควรใช้ทรัพยากรทุกชนิดอย่างถนอมรักษา โดยเฉพาะทรพยากรทางทะเล
ุ
ปะการัง และสาหร่าย เป็นต้น นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยและเพาะพันธุ์ของสัตว์น้ำ เช่น ทราย และชายฝั่ง
ั
เป็นที่อยู่อาศัยของปูลม เลนเป็นที่อยู่อาศัยและแหล่งเพาะพนธุ์ของปลาตีน และโพรงในโขดหินเป็นที่
ั
่
อยู่อาศัยของกุ้งมงกร เป็นต้น ดังนั้น ทราย เลน และก้อนหิน อาจไม่มีคุณคาในเชิงเศรษฐศาสตร์ แต่มี
ั
ั
ความสำคัญอย่างยิ่งต่อระบบนิเวศทางทะเลและชายฝั่ง โดยความสำคญของทรพยากรทางทะเลและ
ชายฝั่ง แบ่งออกเป็น 5 ด้าน (ปิยะดา วชิระวงศกร, 2562) ได้แก ่

4.1 การรักษาสมดุลของระบบนิเวศ
ระบบนเวศ คือ ความสัมพนธ์อย่างเป็นระบบของสิ่งมีชีวิตชนิดต่าง ๆ กับสิ่งแวดล้อมที่
ิ
ั
ั
ิ
ั
้
ั
สิ่งมีชีวิตเหล่านั้นอาศัยอยู่ โครงสรางความสมพนธ์ภายในระบบนเวศมีความสลบซับซ้อน เชื่อมโยง
ั
้
ี
และพึงพาอาศัยซึ่งกันและกันอย่างเหนียวแน่น ความหลากหลายของส่งมชีวิตจะทำใหความสมพันธ์
ิ
่
ภายในระบบมีความเป็นระเบียบเรียบร้อย สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดมีบทบาทและหน้าที่ภายในระบบ
แตกต่างกน ถ้าหากขาดสิ่งมีชีวิตชนิดใดชนิดหนึ่งไปจะส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตชนิด
ั
่
อืนด้วย โดยผลกระทบน้นจะถูกส่งต่อเป็นลูกโซไปยังองคประกอบต่าง ๆ ทั่วทั้งระบบ และส่งผลให้
์
ั
่
ิ
ั
็
ึ
ั
ุ
ระบบนิเวศเสียสมดุลในที่สุด การรกษาสมดลของระบบนเวศ จงเปนการรกษาความหลากหลายของ
ื่
ั
ิ
ั
สิ่งมีชีวิต เพอให้รปแบบความสมพนธ์และการทำงานของระบบนเวศสามารถดำเนินไปได้อย่าง ภาพที่ 1.4 ผลกระทบจากกิจกรรมของมนุษย์ต่อการรักษาสมดุลระบบนิเวศป่ายชายเลน
ู
สมบูรณ์ ไม่ก่อให้เกิดมลพิษหรือส่งผลเสียต่อสิ่งแวดล้อม
้
สภาพแวดลอมของระบบนิเวศทางทะเลและชายฝั่งสามารถเกิดการเปลี่ยนแปลงได้ 4.2 ปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิต
่
ิ
ี
้
่
ิ
ตลอดเวลา ท้งจากปรากฏการณทางธรรมชาตและกจกรรมของมนษย ซ่งอาจสงผลใหสงมชีวิตตาย ปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิตของมนุษย์ ได้แก อาหาร ที่อยู่อาศัย เครื่องนุ่งห่ม และยารักษา
ุ
์
ิ
ั
ึ
์
่
สูญพันธุ์ และระบบนิเวศเสียสมดุลในที่สุด ยกตัวอย่างเช่น การบุกรุกพื้นที่ป่าชายเลนเพอตัดไม้ไปขาย
ื่
โรค หากขาดสิ่งใดสิ่งหนึ่งไปอาจส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตของมนุษย์ ปัจจัยเหล่านี้สามารถ
และนำพนที่มาใช้ในการเพาะเลี้ยงกุ้งทะเล ส่งผลให้ต้นไม้ในป่าชายเลนมีจำนวนลดลงอย่างรวดเร็ว
ื้
จัดหาหรือสร้างได้จากทรัพยากรธรรมชาติ (ชยารัตน์ ศรีสุนนท์, 2560) ทะเลและชายฝง เปนแหลง
็
ั
่
่
สัตว์น้ำไม่มีแหล่งที่อยู่อาศัย เกิดปัญหาการกัดเซาะชายฝั่ง น้ำเน่าเสียจากกิจกรรมเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญแห่งหนึ่ง ทรัพยากรที่พบในบริเวณนี้สามารถนำมาใช้ประโยชนและม ี
์
ทำให้คุณภาพน้ำทะเลเปลี่ยนแปลงไป เกิดปัญหามลพิษทางน้ำ สัตว์ทะเลบางชนิดมีจำนวนลดลงอย่าง ความสำคัญในด้านต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
รวดเร็ว ความหลากหลายทางชีวภาพลดลง การหมุนเวียนสสารและการถ่ายทอดพลังงานผ่านการกิน 1) อาหาร ทรัพยากรทางทะเลเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของมนุษย์ สาหร่าย กุ้ง หอย ปู ปลา
กันตามลำดับขั้นการกินในห่วงโซ่และสายใยอาหาร เกิดการหยุดชะงัก และระบบนิเวศเสียสมดุลใน หมึก และสัตว์ทะเลชนิดอื่น ๆ ล้วนเป็นแหล่งอาหารที่มีคุณคาทางโภชนาการ มนุษย์ประกอบกิจกรรม
่
ที่สุด ดังแสดงในภาพที่ 1.4 จะเห็นได้ว่าเหตุการณดังกล่าวเกิดผลกระทบเป็นลูกโซ่ โดยมีจุดต้นกำเนิด มากมายเพอนำทรพยากรทางทะเลและชายฝงมาใช้ประโยชน์ เช่น การจบสตว์ทะเลเป็นอาหาร
์
ั
่
ั
่
ั
ั
ื
มาจากการสูญเสียทรัพยากรป่าไม้ในบริเวณป่าชายเลน ดังนั้นการฟื้นฟให้ระบบนิเวศกลับมาสู่สภาวะ การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่ง การทำฟาร์มเลี้ยงหอยแมลงภู่ และการเพาะเลี้ยงกุ้งกุลาดำ เป็นต้น
ู
ั
สมดุลอีกครั้ง หรือการรักษาสมดุลของระบบนิเวศ สามารถทำได้โดยการอนุรักษพนธุ์ไม้ในระบบนิเวศ
์
2) ที่อยู่อาศัย บริเวณชายฝั่งทะเลเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยที่สำคัญของมนุษย์มาอย่างยาวนาน
ป่าชายเลน ให้ภายในระบบมีชนิด ปริมาณ สัดส่วน และการแพร่กระจายของพันธุ์ไม้ที่เหมาะสม จาก มนุษย์มีการตั้งถิ่นฐานในพนที่ชายฝั่งทะเลและมีการรวมกลุ่มกันจนกลายเป็นชุมชนขนาดเลก
็
ื้
ความหมายและขอบเขตของทรััพยากรัทางทะเลและชายฝั่่�ง 11
���������������������������������� �.�������� ���������.indd 11 8/8/2567 10:48:42
���������������������������������� �.�������� ���������.indd 11
8/8/2567 10:48:42