Page 74 -

ิ
ิ
ื
ิ
ิ
์
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
บทที่ 6

ผลการสำรวจเกษตรกรผูปลูกมะมวง

ผลการศึกษาในบทนี้แสดงการวิเคราะหขอมูลที่ไดจากการรวบรวมขอมูลทุติยภูมิ จากการสัมภาษณ 

และจากการสำรวจเกษตรกรผูปลูกมะมวงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประกอบดวยเกษตรกรผูปลูกมะมวง
ื้
ื้
่

มหาชนกจากพนที่จังหวัดกาฬสินธุ จำนวน 50 ครัวเรือน และเกษตรกรผูปลูกมะมวงน้ำดอกไมในพนทีจังหวัด
นครราชสีมา จำนวน 25 ครัวเรือน โดยจะแบงการประมวลผลเปน 5 สวน โดยสวนที่ 1 เปนการแสดงขอมูล
สถานการณปจจุบันของมะมวงมหาชนกและมะมวงน้ำดอกไม สวนที่ 2 และ 3 เปนการแสดง ขอมูลสัมภาษณ
เกษตรกรกลุมผูนำ ขอมูลเชิงประชากรและลักษณะการทำเกษตร ทัศนคติตอความเสี่ยงดานตางๆ พฤติกรรม

การปรับตัวเพื่อรองรับความเสี่ยง ตลอดจนผลกระทบของสถานการณโควิด 19 และแนวทางการแกไขปญหา

ของเกษตรกรกลุมมะมวงมหาชนกในพื้นที่ จังหวัดกาฬสินธุและเกษตรกรกลมมะมวงน้ำดอกไมในพนที่ จังหวัด
ื้
นครราชสีมา ตามลำดับ และ สวนสุดทาย เปรียบเทียบความแตกตางของเกษตรกรทั้งสองกลุมทั้งในมิติ

การพึ่งพิงตลาด ระดับการพัฒนาของกลุม ดานทัศนคติของความเสี่ยง พฤติกรรมการปรับตัวเพื่อรองรับและ

วิเคราะหที่มาของความแตกตางนั้น

6.1 สถานการณมะมวงมหาชนกและมะมวงน้ำดอกไมของประเทศไทย

6.1.1 มะมวงมหาชนก

สถานการณการเพาะปลูกมะมวงมหาชนกในประเทศตลอดระยะเวลา 10 ปที่ผานมา (ป 2554 – 2563)
จากตารางที่ 6.1 พบวา เนื้อที่ปลูกและเนื้อที่ใหผลเพิ่มขึ้นจาก 1,270 ไรและ 308 ไรในป 2554 เปน 10,153

ไร 4,392 ไร ในป 2564 ทำใหผลผลิตรวมเพิ่มขึ้นจาก 362 ตันในป 2554 เปน 9,881 ตันในป 2564 โดย

ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือเปนพื้นที่หลักของการปลูกมะมวงพันธุนี้ จังหวัดที่มีเนื้อที่ใหผลผลิต
มะมวงมหาชนกมากที่สุด 3 อันดับแรกในป พ.ศ. 2563 ไดแก กาฬสินธุ (2,436 ไร) เชียงใหม (1,282 ไร) และ

ลำพูน (477 ไร) ตามลำดับ ผลผลิตจากจังหวัดกาฬสินธุในป 2563 มีมากถึง 7,353 ตัน หรือรอยละ 74 ของ

ผลผลิตในประเทศทั้งหมด อยางไรก็ดีผลผลิตมะมวงมหาชนกตอไรในแตละปคอนขางผันผวน แตในป 2563
ผลผลิตตอไรจากพื้นที่ปลูกในจังหวัดกาฬสินธุสูงถึง 3 ตันในขณะที่ผลผลิตตอไรในพื้นที่อื่นๆ เชน เชียงใหมหรือ

ลำพูนอยูที่ไมเกิน 1.5 ตัน


สำหรับสถานการณราคามะมวงมหาชนกที่เกษตรกรขายไดระหวางป พ.ศ. 2554 – 2563 พบวา
ราคามะมวงมหาชนกผันผวนและแตกตางกันมากระหวางจังหวัด แมกระทั่งในจังหวัดที่อยูใกลเคียงกันเชน
เชียงใหมและลำพูน ราคาเฉลี่ยที่เกษตรกรจังหวัดกาฬสินธุขายไดจัดวาสูงกวาราคาที่เกษตรกรทางภาคเหนือ