Page 130 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

การศึกษาพฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวและการประมาณการความต้องการเมล็ดพันธุ์ข้าวสําหรับศูนย์ข้าวชุมชน

แปลงแตละครั้งจะมีขอแนะนําใหเจาของแปลงในเรื่องวาควรกําจัดพันธุปนและตนขาวเมล็ดแดง และตนวัชพืช
ในแปลง

3) การเขาเปนสมาชิกศูนยขาวชุมชน สมาชิกจะตองถือหุน อยางนอย 1 หุน ๆ ละ 1,000 บาท
ไมจํากัดหุน ซึ่งจะใชเงินลงหุนนี้ บวกกับกําไรที่ศูนยฯไดจากการขายเมล็ดพันธุขาวมาเปนเงินทุนหมุนเวียน

สําหรับดําเนินกิจการศูนยขาวชุมชน จะมีการแบงปนผลหลังหักคาใชจายทุกป อัตราปนผลไมแนนอนขึ้นอยูกับ

กําไรที่ศูนยฯจะได เงินตอบแทนคณะกรรมการมีบาง แตไมมาก ถือเปนสินน้ําใจที่มาชวยศูนยขาวชุมชน
4) จํานวนสมาชิกเมื่อเริ่มจัดตั้ง มีเทากับ 25 คน ปจจุบันมีเพิ่มขึ้นเปน 40 คน แตจํานวนสมาชิก

ที่ผลิตเมล็ดพันธุขาวในนามของศูนยขาวชุมชนในปจจุบันมีเพียง 10-15 คนเทานั้น แตสมาชิกทุกคนมีการผลิต
เมล็ดพันธุขาวใหกับรานคาในจังหวัดพิจิตร และจังหวัดขางเคียง คือ นครสวรรค

5) อุปกรณเกี่ยวกับการผลิตเมล็ดพันธุขาวที่ศูนยฯมี ไดแก ลานตากขาว 2 ลาน เนื้อที่รวม 5 ไร
ซึ่งจะตากไดแค 7 ตัน/วันเทานั้น เครื่องคัดคุณภาพเมล็ดพันธุขาว 1 เครื่อง กําลังการผลิต 5 ตัน/วัน เครื่องวัด

ความชื้น 1 เครื่อง เครื่องกระเทาะเปลือก 1 เครื่อง ตาชั่ง 1 เครื่อง เครื่องเย็บถุงและถุงบรรจุเมล็ดพันธุขาวมี
ตรากรมการขาว ซึ่งไดรับการสนับสนุนจากศูนยวิจัยขาวพิษณุโลก สวนอุปกรณอื่นๆ เชน รถปกดํา ใชของ

สมาชิกบาง ใชของรานคาบาง หรือลานตากขาว ใชของหมูบานบาง ใชของ อบต.บาง หรือ ใชของรานคาบาง
6) พื้นที่ปลูกเมล็ดพันธุขาวในนามของศูนยในป 2562 มีเทากับ 400 ไร ซึ่งไดเมล็ดพันธุขาว

ประมาณ 360 ตัน

7) พันธุขาวที่ปลูกในป 2562 คือ กข29 กข31 กข41 กข47 และพิษณุโลก2
8) ราคารับซื้อเมล็ดพันธุขาวจากสมาชิก จะรับซื้อเมื่อเมล็ดพันธุขาวผานมาตรฐานเมล็ดพันธุขาว

ที่ศูนยตั้งไว ซึ่งใกลเคียงกับของของกรมการขาว พ.ศ. 2557 โดยพิจารณาจํานวนขาวเมล็ดแดง และความชื้น
เปนหลัก โดยจะใหราคาใกลเคียงกับที่เกษตรกรไดรับจากรานคา ซึ่งราคาเมล็ดพันธุขาวจะสูงกวาราคา

ขาวเปลือกประมาณรอยละ 20 ซื้อเปนเงินสด ซึ่งจะอิงราคาขายของรานคาในพื้นที่เปนหลัก
9) ปญหาและอุปสรรค ในการบริหารจัดการศูนยขาวชุมชน ปญหาใหญคือ ไมสามารถซื้อเมล็ด

พันธุขาวชั้นพันธุขยายจากศูนยเมล็ดพันธุขาวได เพราะศูนยวิจัยขาวสงเมล็ดพันธุชั้นพันธุขยายใหกับศูนยเมล็ด
พันธุขาวหมด ขาดแคลนอุปกรณที่จําเปนตอการผลิตเมล็ดพันธุขาวร เชน เครื่องคัดคุณภาพ ลานตาก มีขนาด

กําลังการผลิตนอย ไมเพียงพอตอความตองการ โดยเฉพาะในชวงเก็บเกี่ยว ขาดแคลนโกดังในการเก็บเมล็ดพันธุ
ขาว ขาดหนวยงานสนับสนุนจริงจังในการผลิตเมล็ดพันธุขาวเชิงพาณิชย ดูไดจากอุปกรณที่ไดรับการสนับสนุน

เปนขนาดพึ่งพาตนเองเทานั้น

การแกปญหา คือ สมาชิกจํานวนมากหันไปผลิตเมล็ดพันธุขาวใหกับรานคา และขายแบบ
เมล็ดพันธุสดใหกับรานคา และจากการที่มีพื้นที่ปลูกนอย ศูนยขาวชุมชนจึงตองเลือกปลูกเมล็ดพันธุขาวพันธุที่

- 110 -