Page 129 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

การศึกษาพฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวและการประมาณการความต้องการเมล็ดพันธุ์ข้าวสําหรับศูนย์ข้าวชุมชน

4) จํานวนสมาชิกเมื่อเริ่มจัดตั้ง มีเทากับ 25 คน ปจจุบันมีเทาเดิม แตจํานวนสมาชิกที่ผลิตเมล็ด
พันธุขาวในนามของศูนยขาวชุมชนในปจจุบันมีเพียง 10 คนเทานั้น สมาชิกทุกคนมีการผลิตเมล็ดพันธุขาวใหกับ

รานคาในจังหวัดนครสวรรค และจังหวัดขางเคียง คือ กําแพงเพชร
5) อุปกรณเกี่ยวกับการผลิตเมล็ดพันธุขาวที่ศูนยฯมี ไดแก ลานตากขาว เนื้อที่ 2 ไร ซึ่งจะตากได

แค 5 ตัน/วันเทานั้น เครื่องคัดคุณภาพเมล็ดพันธุขาว 1 เครื่อง กําลังการผลิต 5 ตัน/วัน เครื่องกระเทาะเปลือก

1 เครื่อง ตาชั่ง 1 เครื่อง ไดรับการสนับสนุนจากโครงการผูวา CEO และเครื่องเย็บกระสอ ไดรับการสนับสนุน
จากโครงการผูวา CEO สวนอุปกรณอื่นๆ เชน รถปกดํา ใชของสมาชิกบาง ใชของรานคาบาง หรือลานตากขาว

ใชของหมูบานบาง ใชของ อบต.บาง หรือ ใชของรานคาบาง
6) พื้นที่ปลูกเมล็ดพันธุขาวในนามของศูนยในป 2562 มีเทากับ 320 ไร ซึ่งไดเมล็ดพันธุขาว

ประมาณ 300 ตัน
7) พันธุขาวที่ปลูกในป 2562 คือ กข31 กข41 และ กข47

8) ราคารับซื้อเมล็ดพันธุขาวจากสมาชิก จะรับซื้อเมื่อเมล็ดพันธุขาวผานมาตรฐานเมล็ดพันธุขาว
ที่ศูนยตั้งไว ซึ่งใกลเคียงกับของของกรมการขาว พ.ศ. 2557 โดยพิจารณาจํานวนขาวเมล็ดแดง และความชื้น

เปนหลัก โดยจะใหราคาใกลเคียงกับที่เกษตรกรไดรับจากรานคา ซึ่งราคาเมล็ดพันธุขาวจะสูงกวาราคา
ขาวเปลือกประมาณรอยละ 20 โดยเปนราคาเงินสด ซึ่งจะอิงราคาขายของรานคาในพื้นที่เปนสําคัญ

9) ปญหาและอุปสรรค ในการบริหารจัดการศูนยขาวชุมชน ปญหาใหญคือ ขาดแคลนอุปกรณที่

จําเปนตอการผลิตเมล็ดพันธุขาวร เชน เครื่องคัดคุณภาพ ลานตาก มีขนาดกําลังการผลิตนอย ไมเพียงพอตอ
ความตองการ โดยเฉพาะในชวงเก็บเกี่ยว การขาดแคลนเงินทุนหมุนเวียนในการรับซื้อเมล็ดพันธุขาวจากสมาชิก

การแกปญหา คือ สมาชิกจํานวนมากหันไปผลิตเมล็ดพันธุขาวใหกับรานคา และขายแบบ
เมล็ดพันธุสดใหกับรานคา และจากการที่มีพื้นที่ปลูกนอย ศูนยขาวชุมชนจึงตองเลือกปลูกเมล็ดพันธุขาวพันธุที่

เกษตรกรในพื้นที่ใชมากๆ ซึ่งทําใหมีจํานวนเมล็ดพันธุนอย และมีปริมาณไมมาก ดังนั้น เกษตรกรที่ทํานารอบ
ศูนยจํานวนไมนอยไมซื้อเมล็ดพันธุขาวจากศูนยขาวชุมชน

4.5.3 ศูนยขาวชุมชนบานบึงประดู ตําบลทับหมัน อําเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร

1) ปที่จัดตั้ง คือ 2551 โดยศูนยวิจัยขาวพิษณุโลก ซึ่งกอนหนานั้น เปนกลุมเกษตรกรที่รวมตัว
กันผลิตเมล็ดพันธุขาวใหกับรานคาในจังหวัดพิจิตร เชน รานชางแดง ตั้งแตป 2549

2) มีคณะกรรมการรวม 5 คน คือ ประธาน รองประธาน เลขานุการ การเงิน การตลาด และ

คณะกรรมการตรวจแปลง โดยคัดเลือกจากสมาชิกบางคนที่มีประสพการณในการทําแปลงเมล็ดพันธุขาวมา
นาน โดยจะทําการตรวจแปลง 3 ครั้ง/แปลง คือ ในชวงขาวแตกกอ ออกรวง และ โนมรวง โดยในครั้งที่ 3 จะ

ทําการประเมินวา แปลงพอจะผานการประเมินไดไหม ถามีการตัดพันธุปนอีกครั้ง อยางไรก็ตาม ในการตรวจ

- 109 -