Page 69 -
P. 69
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
เครื องเอก I
เพลงแปดบท เถา
ประวัติและที มา
เพลงแปดบทเถา เป็นเพลงอัตราสองชั"น ประเภทหน้าทับปรบไก่ มี 2 ท่อน ท่อนละ 4 จังหวะ
ประเภทเพลงเกร็ดนอกเรื อง
สันนิษฐานว่าเพลงแปดบทเถา เดิมเรียกว่า เพลงยิกินแปดบท หรือ เพลงลิกินแปดบท ปรากฏตั"งแต่
สมัยกรุงศรีอยุธยา ต่อมาจึงเรียกสั"นๆว่า เพลงแปดบท เพลงนี"สันนิษฐานว่า ครูเพ็ง ซึ งอยู่ในช่วงปลายรัชสมัย
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที 4) ได้เป็นผ็นําเพลงแปดบทนี"มาประพันธ์ใหม่ ขยายขึ"น
จากเพลงอัตราสองชั"น เป็นเพลงอัตราสามชั"น และต่อมาได้มีครูดนตรีนํามาตัดลงเป็นชั"นเดียว ครบเป็นเพลง
เถา จึงเรียกว่า เพลงแปดบทเถา
บทร้อง เพลงแปดบท เถา
สามชั2น ฝูงเนื"อลืมถิ นกินระบัด โคกระทิงวิ งตัดหน้าฉาน
เหมือนจะทูลข่าวขัดทัดทาน พระเห็นเหตุเพทพาลก็หลากใจ
สองชั2น ร้อนระงมลมแล้งไม่พานพัด เงียบสงัดใบไม้ก็ไม่ไหว
พวงอุบะตันหยงที ทรงไป ก็ขาดตกลงในกลางทาง
ชั2นเดียว ไม้ใหญ่ยางยูงสูงระหง ไม่ต้องลมล้มลงมาขัดขวาง
อัศจรรย์วันนี"ประหลาดลาง เดินทางแต่ก่อนบ่ห่อนมี ฯ
( บทร้องจากเรื อง อิเหนา พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที ๒ หน้า ๕๒๑ )
62
