Page 159 -

โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

148 Humanities Journal Vol.21, No.2 (July-December 2014)

สิงคาลกสูตรแหงทีฆนิกายกลาวถึงหนาที่ที่พอแมควรอนุเคราะหลูก
ตามหลักทิศเบื้องหนา 5 ประการคือ

1. หามจากความชั่ว 2. ใหตั้งอยูในความดี 3. ใหศึกษา
ศิลปวิทยา 4. หาภรรยาที่สมควรให และ 5. มอบทรัพยใหใน
สมัย” (พระไตรปฎกภาษาไทย เลมที่ 11 ขอ 199)

หนาที่ทั้งหมดนี้ หากพิจารณาดูแลวจะเห็นวาตางเกิดจากคุณสมบัติ
ของการเปนพรหม บูรพาจารย และอาหุไนยบุคคล ของพอแมดังกลาวแลว
ขางตนทั้งสิ้น

ทําอยางไรจึงไดชื่อวาเปนการแทนคุณพอแม (กตเวทิตา)

บางคนอาจจะเขาใจวา การมีลูกคือผลพลอยไดทางชีววิทยาที่เกิดจาก
การมีเพศสัมพันธตอกันของชายและหญิงเทานั้น แตหากพิจารณาจากพระพุทธพจน
ตอไปนี้จะเห็นวา ความเขาใจดังกลาวยังแคบไป เพราะความตองการมีลูกของพอ
แมเกิดจากการเล็งเห็นความจําเปนใน 2 กรณี คือ (1) ชีวิตในปจจุบันซึ่งเปน

เหตุผลเชิงสังคมวิทยาและ (2) ชีวิตหลังความตายซึ่งเปนเหตุผลทางศาสนา ดัง
พระพุทธพจนในอังคุตตรนิกายวา

ภิกษุทั้งหลาย มารดาบิดาเล็งเห็นฐานะ 5 ประการนี้จึง
ปรารถนาบุตรเกิดในสกุล ฐานะ 5 ประการนี้เปนไฉน คือ
บุตรที่เราเลี้ยงแลวจักเลี้ยงตอบแทน จักทํากิจของเรา วงศ
สกุลของเราจักดํารงอยูไดนาน บุตรจักปกครองทรัพยมรดก

เมื่อเราตายไปแลวบุตรจักบําเพ็ญทักษิณาทานให ภิกษุ
ทั้งหลาย มารดาบิดาเล็งเห็นฐานะ 5 ประการนี้แลวจึง
ปรารถนาบุตรเกิดในสกุล (พระไตรปฎกภาษาไทย เลมที่ 22
ขอ 39)