Page 120 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

3. การเก็บข้าวในบ้าน ด๎วยวิธีการเก็บรักษาข๎าว 7 รูปแบบ ที่ระยะเวลานาน 6 เดือน

การเก็บรักษาข๎าวในบ๎านด๎วยวิธีตํางๆ ที่ระยะเวลานาน 6 เดือนสํงผลกระทบตํอลักษณะทางคุณภาพ
และปริมาณ 2AP ของข๎าวอยํางมีนัยส าคัญยกเว๎น ปฏิสัมพันธ์ระหวํางวิธีการเก็บกับระยะเวลาในการเก็บรักษาของ
ลักษณะอุณหภูมิในกองข๎าว (ตารางที่ 7.13)

ตารางที่ 7.13 ผลการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางสถิติการเก็บข๎าวทั่วไปในบ๎าน ด๎วยวิธีการเก็บรักษาข๎าว 7
รูปแบบ ที่ระยะเวลานาน 6 เดือน
Source DF ในกองข้าว ความชื้น เปอร์เซ็นต์ เปอร์เซ็นต์ เปอร์เซ็นต์ ปริมาณ
อุณหภูมิ ความชื้น ข้าวเปลือก ต้นข้าว ท้องไข่ เมล็ดหัก 2AP
REP 2 1.43 0.02 0.21 5.99 0.34 17.53 0.001
Storage (S) 6 3.05 ** 0.98 ** 3.79 ** 100.93 ** 9.32 ** 118.56 ** 0.017 **

Time (T) 5 88.24 ** 12.36 ** 0.95 ** 256.95 ** 2.68 ** 315.20 ** 0.405 **
S*T 30 0.87 ns 0.12 ** 0.35 ** 34.97 ** 0.61 ** 31.35 ** 0.013 **
Error 82 0.73 0.05 0.13 15.74 0.16 10.97 0.001
Total 125
CV (%) 2.79 2.17 2.68 6.25 30.71 10.22 12.85

หมายเหตุ: ns ไมํมีความแตกตํางอยํางมีนัยส าคัญทางสถิติ, ** แตกตํางอยํางมีนัยส าคัญที่ระดับความเชื่อมั่น p≤0.01

วิธีการเก็บข๎าวในถุงตาขํายและกระสอบป่านเกํามีอุณหภูมิในกองข๎าวเฉลี่ยสูงที่สุดเทํากับ 31.22 และ

31.33องศาเซลเซียสตามล าดับ การเก็บข๎าวในกระสอบพลาสติกแบบเคลือบใหมํและกระสอบอาหารสัตว์ใหมํมีคํา
เปอร์เซ็นต์ความชื้นในกองข๎าวสูงที่สุดเทํากับ 11.03% และ 10.99 % ตามล าดับ และมีความชื้นข๎าวเปลือกสูงที่สุด
เทํากับ 14.36% และ 14.13% จะเห็นได๎วําคําความชื้นสูงกวํา 14% ซึ่งจะสํงผลตํอคุณภาพในเชิงพาณิชย์ (ตารางที่
7.14) การเก็บข๎าวในกระสอบน้ าตาลใหมํ และกระสอบน้ าตาลเกํามีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวสูงที่สุดเทํากับ 66.84% และ
64.57% การเก็บในกระสอบน้ าตาลเกํา กระสอบปุ๋ยเคลือบใหมํและถุงตาขํายมีเปอร์เซ็นต์ท๎องไขํต่ าเทํากับ 0.69%
0.75% และ 0.82% ตามล าดับ แตํการเก็บในกระสอบปุ๋ยเคลือบใหมํมีเปอร์เซ็นต์ข๎าวหักสูงที่สุดเทํากับ 37.16%
สอดคล๎องกับผลการทดลองในยุ๎งไม๎และยุ๎งสังกะสี การเก็บข๎าวในกระสอบน้ าตาลเกํา กระสอบอาหารสัตว์เกําและ
กระสอบป่านสามารถรักษาความหอมของข๎าวได๎ดีที่สุด โดยมีปริมาณ 2AP เทํากับ 0.251 0.250 และ 0.249 µg/g
ตามล าดับ
จากผลการศึกษาจะเห็นได๎วําการเก็บรักษาข๎าวในกระสอบอาหารสัตว์เกํา ท าให๎ข๎าวมีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวสูง
เปอร์เซ็นต์ท๎องไขํต่ าและปริมาณ 2AP สูงเมื่อเทียบกับวิธีการเก็บข๎าวแบบอื่นๆ การเก็บข๎าวในกระสอบน้ าตาลใหมํ
แม๎จะมีเปอร์เซ็นต์ต๎นข๎าวสูงแตํมีปริมาณ 2AP ต่ า เมื่อเก็บรักษาข๎าวเป็นระยะเวลานานขึ้นจะมีการเปลี่ยนแปลง
อุณหภูมิและความชื้นในกองข๎าว ความชื้นข๎าวเปลือก เปอร์เซ็นต์ท๎องไขํ และเปอร์เซ็นต์เมล็ดหัก แตํข๎อมูลลักษณะที่
กลําวมาคํอนข๎างแปรปรวนในแตํละเดือน (ตารางที่ 6.14) โดยภาพรวมในชํวงท๎ายของการเก็บรักษาเปอร์เซ็นต์ต๎น
ข๎าวและปริมาณสาร 2AP จะลดต่ าลงตามระยะเวลาการเก็บรักษา โดยเฉพาะปริมาณ 2AP จะลดต่ าลงอยํางรวดเร็ว
ในเดือนที่ 2 (ตารางที่ 7.14)
ปฏิสัมพันธ์ระหวํางวิธีการเก็บรักษาข๎าว 7 รูปแบบกับระยะเวลาการเก็บรักษาไมํสํงผลตํออุณหภูมิในกอง
ข๎าว การเก็บข๎าวในกระสอบปุ๋ยแบบเคลือบใหมํและกระสอบอาหารสัตว์ใหมํที่ 4 เดือนมีเปอร์เซ็นต์ความชื้นในกอง
ข๎าวสูงที่สุดเทํากับ 12.23% และ 12.07% ตามล าดับ (ตารางที่ 7.5) การเก็บข๎าวในกระสอบอาหารสัตว์ใหมํเดือนที่
4 มีคําความชื้นข๎าวเปลือกสูงที่สุด (14.87%) แตํไมํตํางกับการเก็บในเดือนที่ 3 และ 6 และการเก็บในกระสอบปุ๋ย
แบบเคลือบใหมํเดือนที่ 3 4 5 และ 6 แตํทั้งนี้พบวําคําเฉลี่ยความชื้นข๎าวเปลือกที่เก็บในบ๎านด๎วยวิธีที่กลําวมา
ข๎างต๎นล๎วนมีคําสูงเกิน 14% ซึ่งจะสํงผลตํอคุณภาพในเชิงพาณิชย์ (ภาพที่ 7.11)

92