Page 4 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ii

ความสะอาด การควบคุมและปองกันโรค การรีดนมโค และการขนสงน้ํานมดิบ พบวา การดําเนินงานของ
ฟารมโคนม มีการใชน้ํา ทั้งที่เปนน้ําที่ใหโคกินและน้ําลางทําความสะอาด รวมไปถึงการใหอาหารโคในปริมาณ

สูงที่สุด เมื่อเทียบกับการใชทรัพยากรหรือการเกิดของเสียอื่นๆ และเมื่อทําการการวิเคราะหสายธารแหง
คุณคาการดําเนินงานของสหกรณโคนม สามารถสรุปไดวามีการใชน้ําลางทําความสะอาด รวมไปถึงการใช
น้ํามันเชื้อเพลิงสําหรับรถบรรทุกขนสงในปริมาณสูงที่สุด เมื่อเทียบกับการใชทรัพยากรหรือการเกิดของเสีย
อื่นๆ ซึ่งถือเปนสวนที่สามารถนําไปประเมิน เพื่อพัฒนาขอเสนอในการลดปริมาณการใชทรัพยากรสวนนี้ลงได

ทายสุดของการศึกษาจึงเปนการพัฒนาแนวทางในเพิ่มผลิตภาพสีเขียวตลอดหวงโซอุปทานสหกรณ โคนมดวย
เทคโนโลยีสะอาด โดยการเก็บรวบรวมขอมูลเชิงละเอียดดวยขอมูลการดําเนินงานของ ป พ.ศ. 2558 เพื่อทํา
การประเมินเบื้องตน ประเมินละเอียด และ พัฒนาขอเสนอทางเลือกเทคโนโลยีสะอาด (CT options) ผลจาก
การพัฒนาเทคโนโลยีสะอาดไดเสนอแนวทางในการพัฒนาจํานวน 3 ทางเลือก คือ การติดตั้งมิเตอรน้ํา การ

จัดทําระบบบําบัดน้ําเสียแบบบอหมักกาซชีวภาพ และการระบายน้ําทิ้งลงแปลงหญา ในขณะที่สหกรณโคนมมี
ทางเลือกเทคโนโลยีสะอาด 7 ทางเลือก คือ การเพิ่มศักยภาพพนักงานดานสิ่งแวดลอม การลดการใชน้ํามัน
สําหรับรถบรรทุก การลดการใชสารเคมีในทําความสะอาด การจัดการวัตถุดิบคงคลัง การปองกันสิ่งสกปรกอุด
ตันลําราง การลดปริมาณการใชน้ําและสารเคมี และการลดปริมาณการใชน้ําและซอมบํารุงอุปกรณ ซึ่ง

ทางเลือกที่เสนอสามารถลดปริมาณการใชทรัพยากรและการเกิดของเสียในฟารมโคนม ลดปริมาณอาหารโค
สําเร็จรูปลงไดรอยละ 15 ลดปริมาณการใชน้ําลงรอยละ 10 และลดปริมาณน้ําเสียที่เกิดจากการลางทําความ
สะอาดไดรอยละ 60 ในขณะที่สหกรณโคนม เมื่อนําทางเลือกเทคโนโลยีสะอาดตามที่ไดมีการเสนอไป

ประยุกตใช สามารถลดปริมาณน้ํามันเชื้อเพลิงของรถบรรทุกลงไดรอยละ 20 ลดปริมาณสารเคมีทําความ
สะอาดระบบรอยละ 20 และลดปริมาณการใชน้ําลงไดรอยละ 25 ซึ่งสงผลตอการดําเนินกิจการตลอดหวงโซ
อุปทานที่มีความยั่งยืนเพิ่มขึ้น สามารถแขงขันทางธุรกิจไดควบคูไปกับรักษาสภาพแวดลอม
ทั้งนี้ผลจากการศึกษาสะทอนใหเห็นถึงทิศทางการในการกําหนดและดําเนินนโยบายสีเขียวเพื่อเสริม
ศักยภาพการดําเนินงานของกิจการโคนมของประเทศไทยอยางยั่งยืนตลอดหวงโซอุปทาน ที่ตองใหความสําคัญ

ในการลดตนทุนมาที่เกิดจากผลกระทบทางสิ่งแวดลอม เพื่อใหสงผลกับภาพรวมในการดําเนินงานของหวงโซ
อุปทานสหกรณโคนมทั้งทางตรงและทางออมและทายที่สุดจะสะทอนกลับมาเปนผลกําไรที่ยั่งยืนนั่นเอง