Page 2 -
P. 2
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
คำ�นำ�
ภายใต้ระบบการผลิตและการค้าสินค้ามันสำาปะหลังและผลิตภัณฑ์ของประเทศไทย เกษตรกรจะปลูกมันสำาปะหลัง
เพื่อป้อนผลผลิตหัวมันสดเข้าสู่กระบวนการแปรรูปในอุตสาหกรรมแป้งมันและมันเส้นทั้งภายในประเทศและส่งออก
โดยผู้ประกอบการและพ่อค้าคนกลางทั้งในประเทศและต่างประเทศเป็นผู้กำาหนดราคา
เหตุผลหลักที่ทำาให้เกษตรกรไม่สามารถกำาหนดราคามันสำาปะหลังได้ คือ มันสำาปะหลังและผลิตภัณฑ์ในประเทศ
ถูกผลิต รวบรวม และแปรรูปเพื่อการบริโภคในประเทศเพียงร้อยละ 30 ส่วนที่เหลืออีกร้อยละ 70 ถูกส่งออกไปยังตลาด
ต่างประเทศ ทำาให้ตลาดต่างประเทศเป็นตัวกำาหนดราคามันสำาปะหลังในประเทศ ส่งผลให้เกษตรกรซึ่งอยู่ปลายขบวน
ของห่วงโซ่อุปทานได้รับประโยชน์น้อยสุดจากส่วนแบ่งการตลาด และอีกเหตุผลหนึ่งคือปัญหาในแต่ละปีผลผลิตออกสู่ตลาด
กระจุกตัวเกษตรกรขายผลผลิตได้ในราคาต่ำากว่าต้นทุนการผลิต อยู่ที่ราคากิโลกรัมละ 1.80 บาท
สืบเนื่องจาก พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี มีนโยบายสร้างความเข้มแข็งให้แก่ชุมชนเพื่อเป็นพลัง
สำาคัญในการเร่งรัดการกระตุ้นระบบเศรษฐกิจให้เติบโตอย่างยั่งยืน ภายใต้ยุทธศาสตร์ “ประชารัฐ” ที่มีการบูรณาการ
งานของภาครัฐ เอกชน และเกษตรกรและชุมชนมีส่วนร่วมคิด ร่วมทำาในการพัฒนาชุมชนให้เข้มแข็ง กระทรวงพาณิชย์
จึงริเริ่ม โครงการแปรรูปมันสำาปะหลังและผลิตภัณฑ์สู่อุตสาหกรรมอาหารเพื่อยกระดับรายได้เกษตรกรชุมชน
ประจำาปีงบประมาณ 2559 เป็นความร่วมมือของกระทรวงพาณิชย์ โดยกรมการค้าภายใน ภาคเอกชน หอการค้า
สมาคมฯ สถาบันมันสำาปะหลัง สถาบันการศึกษา โดยมีเป้าหมายเพื่อผลักดันให้ชุมชนและกลุ่มเกษตรกรผู้เพาะปลูก
มันสำาปะหลังเพาะปลูกและแปรรูปมันสำาปะหลังเพื่อป้อนเข้าสู่อุตสาหกรรมอาหาร โดยเกษตรกรสามารถผลิตและแปรรูปเอง
ได้โดยตรง ไม่ต้องพึ่งพาการแปรรูปจากภาคอุตสาหกรรมเหมือนดังเช่นปัจจุบัน ส่งผลให้เกษตรกรสามารถกำาหนดราคาขายได้
ด้วยตนเองและสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรและชุมชน
ดังนั้นเพื่อให้เกษตรกรมีสัดส่วนรายได้ที่เพิ่มขึ้นในห่วงโซ่อุปทานของมันสำาปะหลังและผลิตภัณฑ์ จึงมีความจำาเป็น
ที่จะต้องเพิ่มทางเลือกการใช้มันสำาปะหลังและผลิตภัณฑ์ ที่มีความหลากหลายมากกว่าในภาคอุตสาหกรรมเท่านั้น
โดยในปัจจุบันการใช้มันสำาปะหลังและผลิตภัณฑ์ในอุตสาหกรรมอาหารเพื่อการบริโภค มีสัดส่วนที่น้อยมาก
ทั้ง ๆ ที่มันสำาปะหลัง มีราคาถูกและมีสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายและที่สำาคัญเกษตรกรสามารถผลิตและแปรรูป
เพื่อเพิ่มมูลค่าได้เองโดยตรง
เพื่อเป็นการส่งเสริมและสร้างทางเลือกให้เกษตรกรผู้ปลูกมันสำาปะหลัง กรมการค้าภายใน จึงได้มอบหมาย
ให้คณะอุตสาหกรรมเกษตรและสถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน
ทำาการวิจัย และพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ทำาจากมันสำาปะหลัง และคิดค้นวิธีที่จะลดพิษในหัวมันซึ่งสามารถที่จะทำาได้หลายวิธี
โดยเน้นวิธีการที่เกษตรกรสามารถที่จะทำาเองได้ และจากการค้นคว้าวิจัยจากผู้เชี่ยวชาญทั้งทางด้านผลิตภัณฑ์อาหาร
และบรรจุภัณฑ์ จึงออกมาเป็น 4 ผลิตภัณฑ์ 3 รสชาติ ได้แก่ มินิวาฟเฟิล ไอศกรีมมันสำาปะหลัง มันสำาปะหลังกรอบ และ
มันสำาปะหลังบอล ซึ่งผลิตภัณฑ์ ทั้ง 4 ผลิตภัณฑ์ เป็นผลิตภัณฑ์ที่ถูกคิดค้นและวิจัยขึ้นมา เพื่อให้เกษตรกรสามารถที่จะนำา
ไปต่อยอดและพัฒนาทำาเป็นผลิตภัณฑ์ภายในชุมชนเพื่อสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรและกระจายรายได้สู่ชุมชนได้
อย่างยั่งยืน พร้อมกับการขับเคลื่อนจากพลังของภาครัฐ สถานศึกษา และกลุ่มผู้ประกอบการที่เป็นเครือข่ายขับเคลื่อน
ภายใต้ยุทธศาสตร์ “ประชารัฐ” ในการร่วมผลักดันตลาดมันสำาปะหลังพืชเศรษฐกิจของประเทศไทย ซึ่งจะเป็นพลังสำาคัญ
ในการขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจประเทศให้เติบโตอย่างมั่นคงต่อไปอย่างยั่งยืน
