Page 94 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
รายงานฉบับสมบูรณ์ กันยายน
โครงการเตรียมรับมือและป้องกันผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
๒๕๕๗
ที่อาจมีต่อระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อม โดยจัดท ามาตรฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อมธรรมชาติประเภทภูเขา

ตารางที่ 5-1 การกระจายตัวของแหล่งธรรมชาติประเภทภูเขาในประเทศไทย

การกระจายตัวในภาคต่างๆ ของประเทศไทย

ที่ตั้งแหล่งภูเขา ตะวันออก
เหนือ ตะวันออก ตะวันตก กลาง ใต้ รวม
เฉียงเหนือ
อุทยานแห่งชาติ 76 76 16 7 - 31 206

อบต. 232 192 75 66 - 124 689

อื่นๆ 25 22 15 1 6 10 79
รวม 333 290 106 74 6 165 974

หมายเหตุ อื่นๆ หมายถึง สวนรุกขชาติ ส านักงานบริหารพื้นที่อนุรักษ์ กรมศิลปากร และวัด เป็นต้น
ที่มา: ส านักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (2548)

แหล่งธรรมชาติประเภทภูเขาที่ได้รับการประกาศให้เป็นแหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ พ.ศ. 2532
มีทั้งภูเขาหินปูน ภูเขาหินแกรนิต ภูเขาหินทราย ที่กระจายอยู่ทั่วประเทศ โดยเฉพาะในภาคเหนือและภาค

ตะวันออกเฉียงเหนือ แหล่งธรรมชาติประเภทภูเขานั้น นอกเหนือจากส่วนประกอบที่เป็นลักษณะธรณีสัณฐาน
แล้ว ยังประกอบด้วยระบบนิเวศที่มีความแตกต่างกันตามปัจจัยทางด้านกายภาพ ท าให้ปรากฏลักษณะทาง

ชีวภาพที่แตกต่างกัน มีความสัมพันธ์กันเป็นระบบนิเวศภูเขา เป็นแหล่งรวมของความหลากหลายทางชีวภาพ
และเป็นต้นก าเนิดของแม่น้ าส าคัญของประเทศ เช่น แม่น้ าปิง แม่น้ าน่าน แม่น้ าตาปี แม่น้ ามูล แม่น้ าชี เป็นต้น
การเสื่อมสภาพของระบบนิเวศภูเขาจึงส่งผลกระทบโดยตรงต่อปริมาณและคุณภาพของน้ า ความมั่นคงทาง

อาหารและผลผลิตที่ได้จากแหล่งทรัพยากรธรรมชาติในระบบนิเวศภูเขา

5.1.2 ระบบทิวเขาของประเทศไทย

ทิวเขาของภาคเหนือ ประกอบด้วยทิวเขาต่างๆ รวม 4 ทิวเขา คือ ทิวเขาแดนลาว ทิวเขาถนน

ธงชัย ทิวเขาผีปันน้ าและทิวเขาหลวงพระบาง บางทิวเขามีแนวที่สลับซับซ้อน สามารถแบ่งเป็นทิวเขาย่อยๆ ได้

อีกหลายทิวเขา ภูเขาในภาคเหนือส่วนใหญ่เกิดจากการบีบอัดตัวของเปลือกโลกท าให้หินคดโก่งตัวขึ้น จัดเป็น

ประเภทที่เรียกว่า เขาที่เกิดจากการคดโค้งของหิน (Folded mountain) มียอดค่อนข้างสูง ในระดับตั้งแต่

1,200-2,000 เมตร
ทิวเขาของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ลักษณะภูมิประเทศแถบนี้มักเรียกว่า ที่ราบสูงโคราช

เนื่องจากมีทิวเขาโอบล้อมแอ่งที่ราบ ทิวเขาจะกั้นภาคตะวันออกเฉียงเหนือออกจากภาคกลางและภาคตะวันออก

อย่างชัดเจน ส่วนที่เป็นทิวเขาประกอบด้วย ทิวเขาที่อยู่ทางตอนบนของภาค ได้แก่ ทิวเขาเพชรบูรณ์ตะวันออก

ทิวเขาดงพญาเย็น ทิวเขาสันก าแพง และทิวเขาพนมดงรัก มีลักษณะเป็นผาชันหรือผาตั้งในระดับความสูง

5-2