Page 155 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

อุตุนิยมวิทยา 137

การกระจายอนุภาคแขวนลอยในบรรยากาศ (m 2 cm -3 )
เถ้าจากไฟป่า

พายุฝุ่น

สันดาปสมบูรณ์ เถ้าลอย

เฮอริเคน ความแรงขึ้นความสูงลดลง
จากทะเล

ระยะทางแผ่กระจายเพิ่มขึ้น
อินโซเลชั่นเพิ่มขึ้น

ขนาดอนุภาค (m)

ภาพที่ 6.2 การจ าแนกขนาดและการกระจายของอนุภาคแขวนลอยในบรรยากาศที่กระจายขึ้นไป
ตามความสูงต่างๆ ด้วยกระแสอากาศ และระยะจากต้นก าเนิดและจากความร้อนที่ผิว

ดิน
ที่มา : ดัดแปลงจาก Rogers (1985)

6.1.3 อนุภาคแกนควบแน่นของเมฆและการเกิดหยดน ้าในเมฆ

การระเหยน ้าในภาชนะปิดจนไอน ้าอิ่มตัวและเกิดการควบแน่นของไอน ้าอิ่มตัวใน
ภาชนะปิดเป็นการปรับสภาวะให้เกิดความสมดุลระหว่างการระเหยน ้ากับการควบแน่นของไอน ้า

แต่ในธรรมชาติของการควบแน่นของไอน ้าเป็นหยดน ้าขนาดเล็กที่เกิดขึ้นในบรรยากาศซึ่งเป็น
ระบบเปิดจะมีการคายความร้อนแฝงอย่างอิสระจึงมักไม่เกิดสภาพสมดุลดังกล่าว อนึ่งในสภาวะ
ปกติไอน ้าที่ไม่มีสารอื่นเจือปนจะควบแน่นเป็นหยดน ้าได้ เมื่ออากาศมีความชื้นสัมพัทธ์สูงมากถึง

ประมาณ 400 เปอร์เซ็นต์ เพราะหยดน ้ามีขนาดเล็กและมีลักษณะเกือบเป็นทรงกลม มีพื้นที่

ผิวสัมผัสมาก พลังงานสุทธิของดวงอาทิตย์และโลกจะสามารถกระตุ้นโมเลกุลของน ้าให้ระเหยออก
จากผิวน ้าเป็นไอน ้าได้ง่าย ดังนั้นการควบแน่นของอากาศชื้นเป็นหยดน ้าจึงต้องการความชื้นสูง

กว่า 100 เปอร์เซ็นต์ หรือเรียกว่า ระดับอิ่มตัวยิ่งยวด (supersaturation) ระดับอิ่มตัวยิ่งยวดของน ้า
บริสุทธิ์อาจมีค่าถึง 400 เปอร์เซ็นต์อิทธิพลแบบนี้เรียกว่า อิทธิพลของความโค้ง (curvature effect)

แต่ในบรรยากาศมักมีอนุภาคแขวนลอยเจือปนอยู่ อนุภาคขนาดเล็กที่แขวนลอยอยู่ในบรรยากาศ
เหล่านี้ท าให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสถานะของไอน ้าซึ่งเริ่มต้นเปลี่ยนแปลงสถานะบนผิวของอนุภาค