Page 80 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

70

บทที่ 7

การคัดเลือกลักษณะรูปรางโค

คงจะเคยไดอาน หรือ ไดยินมาบอยครั้งจากการสัมมนาหรือการประชุมนโยบายตาง ๆ เกี่ยวกับการ

ปรับปรุงพันธุโคนมของประเทศซึ่งมีวัตถุประสงคหลักเพื่อใหไดแมโคที่มีผลผลิตน้ํานมที่ดี เลี้ยงงาย ใน

สภาพอากาศรอนชื้น ทนตอโรคตาง ๆ ในเขตรอน ซึ่งนักวิชาการดานการปรับปรุงพันธุสัตวก็จะไปศึกษา

ถึงพันธุโคนมตาง ๆ ที่มีอยูในโลกนี้พรอมกับนํามาจัดทําแผนผสมพันธุที่มีความเปนไปไดสูง เพื่อใหได
พันธุโคตามวัตถุประสงค เมื่อผลิตโคนมตามแผนการผสมพันธุแลวก็ตองมีการทดสอบวาฝูงโคนมที่ได

แสดงสมรรถณะการใหผลผลิตเปนอยางไร เชน ทดสอบการเจริญเติบโต ผลผลิตน้ํานม เปนตน เมื่อ

นํามาวิเคราะหทางสถิติก็จะทราบพอโคและแมโคที่มีพันธุกรรมสูง ที่สามารถถายทอดไปสูลูกหลานไดดี
เพื่อคัดเลือกเก็บไวเปนพอและแมพันธุตอไป อยางไรก็ตามการรวบรวมขอมูลตาง ๆที่สําคัญแบงออกได

เปน 2 กลุมหลัก ไดแก ขอมูลเกี่ยวกับผลผลิตทั้งการเจริญเติบโตและผลผลิตน้ํานม และ ขอมูลเกี่ยวกับ

รูปรางลักษณะความแข็งแรงของรางกายสวนตาง ๆ ของโคนมซึ่งจะเปนประโยชนในการสนับสนุนใหแม
โคมีผลผลิตน้ํานมที่ดี เลี้ยงงาย ตามวัตถุประสงคของการปรับปรุงพันธุโคนมตอไป

ความสําคัญของการคัดเลือกรูปรางโคนม

รูปรางของโคนม ( Body Conformation , Type Classification ) ปจจุบันมีความสําคัญควบคูไป
กับลักษณะผลผลิตน้ํานมของแมโค เพราะแมโคที่ใหผลผลิตน้ํานมสูงแตมีขาและกีบไมแข็งแรง หรือ มี

เอ็นยึดรั้งเตานมไมแข็งแรงก็จะมีโอกาสเกิดเตานมอักเสบแบบเรื้อรังสูง เนื่องจากเตานมหยอนทําใหติดเชื้อ

เตานมอักเสบไดงายกวา หรือ มีปญหาเรื่องกีบเทาไมแข็งแรงก็มีโอกาสที่จะถูกคัดออกจากฝูงเร็วกวาเวลา
อันสมควรเปนตน ซึ่งเกษตรกรโคนมในตางประเทศจึงตองการไมใชแคโคนมที่ผลผลิตสูงเทานั้น แต

ตองการโคนมที่ใหผลผลิตสูงและอยูในฟารมไดนานซึ่งหมายถึงมีรูปลักษณะตาง ๆ สมบูรณแข็งแรงนั่นเอง

ดังนั้นสรุปรายละเอียดพอพันธุ ( Sire Summary ) มักแสดงคาดัชนีชี้วัดคุณลักษณะพอพันธุ (โดยสรุปจาก

ลูกสาว ) ไว 2 ประการไดแก ผลผลิตน้ํานม และ รูปรางลักษณะตาง ๆ ( Type Classification ) อยางไร
ก็ตามการถายทอดลักษณะตาง ๆ ของรางกายมีคาอัตราพันธุกรรมของหัวขอตาง ๆ ไมสูงมากนักแตอยู

ระหวาง 0.1 – 0.39 ( Canadian Holstein 1989 ) ดังนั้นสิ่งแวดลอมตาง ๆ และการจัดการจึงมีผลตอ

ลักษณะตาง ๆ เหลานี้มาก ดังนั้นเกษตรกรจึงตองใหความสําคัญเชนเดียวกัน เชน อาหาร , การ
จัดการฝูงโค , โรงเรือน , พื้นคอก และ สภาพภูมิอากาศ เปนตน

การคัดเลือกลักษณะรูปรางโคนม

ตามปกติจะมีการประเมินรูปรางลักษณะสวนตาง ๆ ของโคนมเพศเมีย พรอมกับการเก็บขอมูล

ผลผลิตน้ํานม เพื่อใชในการสรุปเพื่อประเมินพอพันธุ แตสําหรับการประเมินรูปรางลักษณะของโคนม