Page 44 -

ื
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ิ
ิ
ิ
ิ
์
2-7

ลําน้ําสาขาของที่สําคญของแมน้ําบางปะกงประกอบดวย แมน้ํานครนายกที่อย ู
ั
ทางทิศเหนือ คลองใหญคลองหลวง และคลองทาลาด (รวมคลองระบม และคลองสียัด) ซึ่งไหลลงมาจาก
เทือกเขาทางตอนใตของลุมน้ํา และยังมีแมน้ําปราจีนบุรีซึ่งถูกจัดเปนลุมน้ําประธานลุมน้ําหนึ่งก็เปนลําน้ํา
ี้
สาขาของแมน้ําบางปะกงดวย โดย มีรายละเอียดดังน
1. แมนาบางปะกง เกิดจากการรวมตวกันของแมนานครนายก
ั
้ํ
้ํ
ิ
ํ
กับแมนาปราจีนบุรีที่ไหลมาบรรจบกัน ที่บริเวณตาบลบางแตน อําเภอบานสราง จังหวดฉะเชงเทรา
้ํ
ั
่ํ
ไหลผานมาจากทิศเหนอผานที่ราบตา ตอนกลางและไหลผานตอนลางลงสูทิศใตและออกสูอาวไทย

ื
ที่ตําบลปากน้ํา อําเภอบางคลา จังหวัดฉะเชิงเทรา ลําน้ําสาขาที่สําคัญ ไดแก แมน้ํานครนายกและคลองทาลาด

้ํ
2. แมนานครนายก มีตนกําเนดจากเทือกเขาในเขตอุทยานแหงชาต
ิ
ิ
เขาใหญ ไดแก เขาสูง เขาแกว เขาสามยอด และเขาเขยว แมนานครนายก ไหลผานเขตอําเภอเมือง

ี
้ํ

นครนายก เขตอําเภอบานนา และเขตอําเภอองครักษไปบรรจบกับแมนาบางปะกงที่อําเภอบานสราง
้ํ
ั
จังหวดปราจีนบุรีเรียกวา “ปากนาโยธกา” ความยาวประมาณ 130 กิโลเมตร สวนลํานายอยที่สําคญ
ั
้ํ
้ํ


ไดแก คลองนางรอง คลองวงตะไครคลองแมนาบางปลากด คลองโบด คลองจมูกกลวง คลองเหมือง
้ํ

ั
คลองสาริกา คลองหวยทราย และคลองบานนา
ั

3. ลํานาสาขาคลองทาลาด มีตนกําเนดจากการรวมตวกันของคลอง
้ํ
ิ
ั
ั
ํ
้ํ
ระบมและคลองสียด และไหลออกสูแมนาบางปะกงที่บริเวณตาบลปากนา อําเภอบางคลา จังหวด
้ํ
ฉะเชิงเทรา มีฝายที่สําคญ ไดแก ฝาย คลองทาลาด
ั

ระบบลุมน้ํา
1. ลุมน้ําสาขาแมน้ํานครนายก (1602) ประกอบดวย 4 อําเภอ คือ อําเภอเมือง

ื

ั
นครนายก อําเภอบานนา อําเภอปากพลีและอําเภอองครักษจังหวดนครนายก อาณาเขตดานทิศเหนอ
ิ
ั
ตดลุมนาหลักแมนาปาสัก และลุมนาหลักมูล ทิศตะวนออกตดลุมนาสาขาแมนาปราจีนบุรีสายหลัก
ิ
้ํ
้ํ
้ํ
้ํ
้ํ
ตอนบนและลุมน้ําสาขาแมน้ําปราจีนบุรี สายหลักตอนลาง ทิศใตตดลุมนาสาขาคลองทาลาดและลุมนา
้ํ

้ํ
ิ
สาขาบางปะกงสายหลัก ทิศตะวันตกติดลุมน้ําหลัก เจาพระยา

้ํ
ื
2. ลุมนาสาขาคลองทาลาด (1603) ประกอบดวย 5 อําเภอ คอ อําเภอพนม
ั
สารคาม อําเภอสนามชยเขต อําเภอราชสาสน อําเภอแปลงยาว และอําเภอทาตะเกียบ จังหวด
ั
้ํ
ิ
ื
ิ
้ํ
ฉะเชงเทรา อาณาเขตดานทิศ เหนอตดลุมนาสาขาแมนาปราจีนบุรีสายหลักตอนลาง และลุมนาสาขา

้ํ

้ํ
แมน้ําปราจีนบุรีสายหลักตอนบน ทิศตะวันออกติดลุมน้ําสาขาคลองพระสทึง ทิศใตตดลุมนาหลักชายฝง
ิ
ทะเลตะวันออก ทิศตะวันตกติดลุมน้ําสาขา แมน้ําบางปะกงสายหลัก
3. ลุมนาสาขาคลองหลวง (1604) ประกอบดวยพื้นที่ 5 อําเภอ 1 กิ่งอําเภอ

้ํ
ในจังหวัดชลบุรี ไดแก อําเภอพานทอง อําเภอพนัสนิคม อําเภอบอทอง อําเภอหนองใหญอําเภอบานบึง
และกิ่งอําเภอเกาะจันทร
้ํ
้ํ

4. ลุมนาสาขาที่ราบแมนาบางปะกง (1605) ประกอบดวย 5 อําเภอและ
้ํ
ิ
1 กิ่งอําเภอ คือ อําเภอเมืองฉะเชงเทรา อําเภอบางคลา อําเภอบางปะกง อําเภอบางนาเปรี้ยว อําเภอ
้ํ
้ํ
บานโพธและกิ่งอําเภอคลองเขอน จังหวดฉะเชงเทรา อาณาเขตดานทิศเหนอตดลุมนาสาขาแมนา
ิ์
ิ
ื
ั

ื่
ิ
ั
ิ
นครนายก ทิศตะวนออกตดลุมนา สาขาแมปราจีนบุรีสายหลักตอนลางและลุมนาสาขาคลองทาลาด
้ํ
้ํ
ั
ั
้ํ
ิ
ิ

ทิศใตตดลุมนาหลักชายฝงทะเลตะวนออกและอาวไทย ทิศตะวนตกตดลุมนาหลักเจาพระยา
้ํ
(สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ําและการเกษตร, 2555ก: 1,4)