Page 98 -

ิ
ิ
ื
ิ
์
ิ
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)

2) การรวบรวมข้อมลทุติยภูมเกี่ยวกับสถานภาพทางกฎหมายของที่ดินในประเทศไทยทั้งที่ดินกรรมสิทธิ์หรือ
ู
ิ
ี
สิทธิครอบครองของประชาชน และที่ดินรัฐ ที่มการสร้างสวนไม้เศรษฐกิจ

2.1) สถานภาพทางกฎหมายของทดินในประเทศไทย
ี่

ที่ดินในประเทศไทยสามารถจำแนกโดยใช้กฎหมายเป็นฐานได้ 2 ประเภท ได้แก่ ที่ดินของรัฐ และ

ที่ดินกรรมสิทธิ์และสิทธิครอบครองตามประมวลกฎหมายที่ดิน โดยสรุปได้ดังนี้ (คณะกรรมการปรับปรุงแผนที่
แนวเขตที่ดินของรัฐแบบบูรณาการ มาตราส่วน 1 : 4000 (One map), 2559)

2.1.1) ที่ดินของรัฐ

ที่ดินป่าไม้ของรัฐตามพระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484 ซึ่งมีบทบัญญัติในมาตรา 4 ว่า
“ป่า” หมายความว่า ที่ดินที่ยังมิได้มีบุคคลได้มาตามกฎหมายที่ดินนั้น และคณะกรรมการปรับปรุงแผนที่แนว

เขตที่ดินของรัฐแบบบูรณาการ มาตราส่วน 1 : 4000 (One map) (2559) ได้รายงานว่า ที่ดินของรัฐ หมายถึง

ที่ดินที่รัฐเป็นเจ้าของ และอยู่ภายใต้การกำกับดูแลและบริหารจัดการโดยหน่วยงานรัฐ ซึ่งการบริหารจัดการ
ี
จะมกฎหมายที่ให้อำนาจหน่วยงานเป็นการเฉพาะในการดูแลรักษา ได้แก่

(1) ที่ดินป่าไม้ มีหน่วยงานรับผิดชอบและมีอำนาจดูแล เช่น กรมป่าไม้ มีอำนาจดูแล

ื้
พนที่ป่า ตามมาตรา 4 (1) แห่งพระราชบัญญัติป่าไม้ พทธศักราช 2484 ป่าสงวนแห่งชาติ ตามพระราชบัญญัติ
ุ
ป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 กรมอทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพนธุ์พช มีอำนาจหน้าที่ดูแลอทยานแห่งชาติ
ั
ุ
ื
ุ
เขตรักษาพนธุ์สัตว์ป่า และเขตห้ามล่าสัตว์ป่า ตามพระราชบัญญัติอทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562
ุ
ั
พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 เป็นต้น
(2) ที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินเพอเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) มีสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพอ
ื่
ื่
เกษตรกรรมเป็นหน่วยงานที่มีอำนาจดูแล ตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518
(3) ที่ดินนิคมสร้างตนเอง มีกรมพฒนาสังคมและสวัสดิการเป็นหน่วยงานที่มี
ั
ื่
อำนาจดูแลตามพระราชบัญญัติจัดที่ดินเพอการครองชีพ พ.ศ. 2511
(4) ที่ดินนิคมสหกรณ์ มีกรมส่งเสริมสหกรณ์เป็นหน่วยงานที่มีอำนาจดูแล

ตามพระราชบัญญัติจัดที่ดินเพื่อการครองชีพ พ.ศ. 2511
(5) ที่ดินราชพสดุ มีกรมธนารักษ์เป็นหน่วยงานที่มีอำนาจดูแลแทน
ั
กระทรวงการคลัง ผู้ถือกรรมสิทธิ์ที่ราชพัสดุ ตามพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2518

(6) ที่ดินทางหลวง มีกรมทางหลวงเป็นหน่วยงานที่มีอำนาจดูแล ตามพระราชบัญญัติ
ทางหลวง พ.ศ. 2535

85