Page 114 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

การศึกษาพฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวและการประมาณการความต้องการเมล็ดพันธุ์ข้าวสําหรับศูนย์ข้าวชุมชน

9) ศูนยขาวชุมชนบานหนองไผ ตําบลตลุกเทียม อําเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก
จากขอมูลการลงทะเบียนของเกษตรกรในการเพาะปลูกขาวใน 2 ปที่ผานมา พบวา พันธุขาวสําคัญ

ที่เกษตรกรที่ทํานารอบศูนยขาวชุมชนบานทาไม จังหวัดนครสวรรค ในการเพาะปลูกขาวนาปรัง ป 2560/61
(ฤดูแลง) ขาวนาป ป 2561 (ฤดูฝน) ขาวนาปรัง ป 2561/62 (ฤดูแลง) และนาป ป 2562 (ฤดูฝน) คือ ขาว

พันธุ พิษณุโลก2 และ กข49 โดยพื้นที่ทํานาที่ใชพันธุขาว 2 พันธุนี้ คิดเปนประมาณรอยละ 70.42 – 81.31

ของพื้นที่ปลูกขาวทั้งหมดในแตละฤดูการผลิต นอกจากนี้ ยังมีเกษตรกรอีกจํานวนหนึ่งที่กระจายใชพันธุขาวกข
29 กข57 และ กข41 โดยเริ่มปลูกในฤดูนาป ป 2561 แตความตองการใชไมมีแนวโนมที่แนนอน (ตารางที่

4.26)
10) ศูนยขาวชุมชนบานทุงน้ําใส ตําบลดงประคํา อําเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก

จากขอมูลการลงทะเบียนของเกษตรกรในการเพาะปลูกขาวใน 2 ปที่ผานมา พบวา พันธุขาว
สําคัญที่เกษตรกรที่ทํานารอบศูนยขาวชุมชนบานทาไม จังหวัดนครสวรรค ในการเพาะปลูกขาวนาปรัง ป

2560/61 (ฤดูแลง) ขาวนาป ป 2561 (ฤดูฝน) ขาวนาปรัง ป 2561/62 (ฤดูแลง) และนาป ป 2562 (ฤดูฝน)
คือ ขาวพันธุ กข41 กข49 และหอมมะลิ โดยพื้นที่ทํานาที่ใชพันธุขาว 2 พันธุนี้ คิดเปนประมาณรอยละ 75.95

– 96.47 ของพื้นที่ปลูกขาวทั้งหมดในแตละฤดูการผลิต อยางไรก็ตาม พันธุขาว กข41 จะใชในการปลูกขาวนา
ปรัง สวนพันธุขาว กข49 จะใชมากในการปลูกทั้งขาวนาปรังและขาวนาป แตการปลูกขาวนาปจะใช กข49

และพันธุขาวหอมมะลิ เปนหลัก นอกจากนี้ ยังมีเกษตรกรอีกจํานวนหนึ่งที่ใชพันธุขาวพิษณุโลก2 และกข29 ใน

แตละฤดูการผลิต และเริ่มมีการใชเมล็ดพันธุขาวพันธุปทุมธานี1 เพิ่มขึ้นชา ๆ(ตารางที่ 4.27)

4.4.4 พฤติกรรมการใชเมล็ดพันธุขาวของตนเองและอัตราการใชเมล็ดพันธุขาวของเกษตรกรทํา
นารอบศูนยขาวชุมชนแตละแหง

ขอมูลการใชเมล็ดพันธุขาวของตนเองและอัตราการใชเมล็ดพันธุขาวของเกษตรกรทํานารอบ
ศูนยขาวชุมชนแตละแหงและมาจากตารางที่ 3.10 และ 3.11 ในบทที่ 3 และเพื่อความสะดวกในการนํามาใช

ประมาณการความตองการเมล็ดพันธุขาวสําหรับศูนยขาวชุมชนแตละแหง จะขอสรุปขอมูลทั้ง 2 อีกครั้งดัง
ตารางที่ 4.28

พบวา ในการเพาะปลูกทั้งขาวนาปรัง ปเพาะปลูก 2561/62 และขาวนาป ปเพาะปลูก 2562
เมล็ดพันธุขาวบางสวนที่เกษตรกรที่ทํานารอบศูนยขาวชุมชนแตละแหงใชคือเมล็ดพันธุของตนเองที่เก็บไวจาก

ผลผลิตขาวที่เก็บเกี่ยวไดในฤดูกอนหนานี้ และเมล็ดพันธุขาวที่เกษตรกรซื้อมาจากแหลงอื่น ๆ โดยเมล็ดพันธุ

ขาวที่เปนของตนเองคิดเปนรอยละเฉลี่ยที่ใกลเคียงกันระหวางฤดูแลงและฤดูฝน นั่นคือ รอยละ 28.4 และ 29.7
ของปริมาณเมล็ดพันธุขาวรวมที่ใชในแตละฤดูผลิต ตามลําดับ แตสัดสวนของเมล็ดพันธุของตนเองที่เกษตรกร

ทํานารอบศูนยขาวชุมชนแตละแหงใชในแตละฤดูผลิตนั้นคอนขางที่จะแตกตางกัน คืออยูในชวงรอยละ 11.5 –
60.2 ของเมล็ดพันธุขาวที่ใชทั้งหมดในฤดูแลง สําหรับเกษตรกรทํานารอบศูนยขาวชุมชนบานหนองไผ และศูนย

- 94 -