Page 153 -
P. 153
โครงการรวบรวมและจัดทําเอกสารวารสารอิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
142 วารสารมนุษยศาสตร์
2) ข้อก าหนดและอิทธิพลทางธุรกิจ
การเปิดพรมแดนทางการค้าเสรีให้ต่างชาติเข้ามาลงทุนในประเทศไทย
อาจเป็นช่องทางหนึ่งที่ท าให้การออกแบบสร้างสรรค์ตัวพิมพ์ไทยเสมือนโรมันมี
มากขึ้น และถูกน าไปใช้อย่างแพร่หลายทั่วประเทศ การใช้ตัวพิมพ์แบบนี้จะเป็น
วิธีการแสดงอัตลักษณ์เพื่อการสื่อสารที่มุ่งเน้นความเป็นสากลแฝงมากับธุรกิจ ถือ
เป็นเครื่องมือหนึ่งของทุนนิยม ตัวพิมพ์หลายต่อหลายตัวถูกออกแบบเพื่อใช้ใน
องค์กรการค้าโดยเฉพาะ ไม่ว่าจะเป็น นิตยสารหัวนอกฉบับภาษาไทย, เครือข่ายโทรศัพท์
มือถือ, ผลิตภัณฑ์จากต่างประเทศ, ภาพยนตร์, และอื่นๆ
การก ากับควมคุมทิศทางของอัตลักษณ์องค์กร (corporate identity) หรือ
อัตลักษณ์แบรนด์ (brand identity) อาจถูกก าหนดมาจากบริษัทแม่ในต่างประเทศ
และถือเป็นข้อก าหนดทางธุรกิจ นักออกแบบสื่อที่เกี่ยวข้องในการส่งเสริมการขาย
และบริการ จึงต้องปฏิบัติตามแนวทางที่ก าหนดไว้ เป็นบริบทที่เปลี่ยนแปลงได้ยาก
3) จงใจใช้เพื่อไม่อยากให้อ่าน เป็นการอ าพรางข้อมูลต่อผู้บริโภค
ข้อสังเกตนี้เป็นการสะท้อนจริยธรรมทางการออกแบบของนักออกแบบได้
เป็นอย่างดี ที่ส าคัญกว่ามันสะท้อนความจริงใจของเจ้าของสินค้าหรือบริการที่มีต่อ
ผู้บริโภค แม้ว่ากฎหมายจะบังคับให้แสดงข้อมูล หรือเงื่อนไขต่อผู้บริโภค แต่
กฎหมายก็มิได้ควบคุมการออกแบบจัดวางที่พึงประสงค์ต่อการอ่าน จึงเป็น
ช่องทางให้ใช้การจัดวางตัวพิมพ์ ทั้งในลักษณะของการใช้ประเภทของตัวพิมพ์,
รูปแบบตัวพิมพ์ (typestyle), ขนาดตัวพิมพ์, การจัดแนวตัวพิมพ์, ความยาวบรรทัด,
และ ระยะบรรทัด เพื่อให้ยากต่อการอ่านยิ่งขึ้น ท าให้ผู้บริโภคไม่อยากอ่านและ
ละเลยการอ่านในเนื้อหาสาระที่ส าคัญต่อผู้บริโภค
4) แนวคิดหัวก้าวหน้าและความเชื่อ
แนวคิดหัวก้าวหน้า เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่เชื่อว่า แบบตัวพิมพ์ที่ใช้อยู่สามารถ
วิวัฒน์เปลี่ยนแปลงได้ หากใช้ตัวพิมพ์ไทยเสมือนโรมันไปนานๆ คนจะคุ้นชินและ
สามารถอ่านได้ง่ายขึ้น เพราะคนเกิดการเรียนรู้และมีทักษะในการอ่านตัวพิมพ์ไทย
เสมือนโรมัน เหตุผลข้อนี้ยังคงต้องรอคอยการพิสูจน์ในเชิงประจักษ์ที่เป็นระบบ
