Page 58 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ประกอบอาชีพอื่นนอกจากการเลี้ยงกุ้งด้วย เช่น ท าธุรกิจการค้า อสังหาริมทรัพย์ และ ท าสวนปาล์ม รองไปที่มีรายได้
สูงกว่าหนึ่งล้านบาทตามล าดับจากมากไปหาน้อยได้แก่ ครัวเรือนสมาชิกสหกรณ์ผู้เลี้ยงกุ้งลุ่มน ้าปากพนัง จ ากัด 3.356
ล้านบาท/ครัวเรือน/ปี สมาชิกผู้เลี้ยงกุ้งของทั้งสองสหกรณ์ ที่สามารถเลี้ยงกุ้งได้รอด ปลอดจากปัญหาอาการกุ้งตายใน

ระยะต้นสามารถมีรายได้สูงจากการเลี้ยงกุ้ง อย่างไรก็ตามในช่วงที่สัมภาษณ์ในเดือนมกราคม 2558 สมาชิกให้ข้อมูลว่า
โอกาสที่จะปลอดจากปัญหานี้มีเพียงประมาณหนึ่งในสาม สมาชิกกลุ่มเกษตรกรเครือข่ายผู้เลี้ยงปลากะพง จังหวัด
ฉะเชิงเทรา มีรายได้ที่ยังไม่หักค่าใช้จ่าย 1.764 ล้านบาท/ครัวเรือน/ปี และสมาชิกสหกรณ์ประมงพาน จ ากัด มีรายได้ที่
ยังไม่หักค่าใช้จ่าย 1.098 ล้านบาท/ครัวเรือน/ปี

สมาชิกองค์กรที่เหลือมีรายได้ต ่ากว่าหนึ่งล้านบาท/ครัวเรือน/ปี ตามล าดับดังนี้ สมาชิกสหกรณ์ผู้เลี้ยงกุ้งลุ่มน ้า
จันทบุรี จ ากัด 0.731 ล้านบาท/ครัวเรือน/ปี สมาชิกสหกรณ์ผู้เพาะเลี้ยงและแปรรูปสัตว์น ้า นครนายก จ ากัด 0.415
ล้านบาท/ครัวเรือน/ปี ส าหรับสองสหกรณ์นี้สมาชิกมีรายได้จากแหล่งอื่นๆนอกจากการเลี้ยงสัตว์น ้าด้วย เช่นจากการ
เพาะปลูก และรับจ้าง สมาชิกสหกรณ์ผู้เลี้ยงกุ้งลุ่มน ้าสามร้อยยอด-ปราณบุรี จ ากัด มีรายได้ 0.398 ล้านบาท/ครัวเรือน/
ปี ใกล้เคียงกับสมาชิกกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์น ้าต าบลท่าซุง 0.393 ล้านบาท/ครัวเรือน/ปี สมาชิกของสององค์กรหลัง
นี้เป็นเกษตรกรรายเล็กกว่าสมาชิกองค์กรผู้เพาะเลี้ยงสัตว์น ้าแห่งอื่นๆ

รายจ่ายในครัวเรือนที่สูงที่สุดคือรายจ่ายครัวเรือนสมาชิกผู้เลี้ยงกุ้งลุ่มน ้าท่าทอง จ ากัด เฉลี่ย 3.126 ล้านบาท/
ครัวเรือน/ปี ตามมาด้วย ครัวเรือนสมาชิกสหกรณ์ผู้เลี้ยงกุ้งลุ่มน ้าปากพนัง จ ากัด 0.979 ล้านบาท/ครัวเรือน/ปี ถัดไป
เป็นครัวเรือนสมาชิกสหกรณ์ผู้เพาะเลี้ยงและแปรรูปสัตว์น ้า นครนายก จ ากัด 0.217 ล้านบาท/ครัวเรือน/ปี นอกจากนั้น
มีรายจ่ายครัวเรือนตั้งแต่ 0.125-0.189 ล้านบาท/ครัวเรือน/ปี ต ่าที่สุดในกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์น ้าต าบลท่าซุงและสูง

ที่สุดในสหกรณ์ประมงพาน จ ากัด

อย่างไรก็ตามสมาชิกส่วนใหญ่มีหนี้สิน สมาชิกสหกรณ์ผู้เลี้ยงกุ้งลุ่มน ้าสามร้อยยอดปราณบุรี จ ากัด เกือบทุก
ราย คือร้อยละ 93.33 เป็นหนี้ เนื่องจากในช่วงนี้มีปัญหากุ้งตายในระยะต้น ขาดทุน และโดยที่เป็นเกษตรกรรายเล็กมี
ทุนจ ากัด ที่ยังเลี้ยงอยู่ต้องอาศัยกู้ยืมมาลงทุน รวมทั้งกู้มาใช้จ่ายในครัวเรือน เป็นหนี้เฉลี่ย 0.708 ล้านบาท/ครัวเรือน

ที่เป็นหนี้รองลงไปคือ สมาชิกสหกรณ์ประมงพาน จ ากัด ร้อยละ 83.33 เป็นหนี้ วงเงินเฉลี่ย 0.484 ล้านบาท/
ครัวเรือน แต่เป็นหนี้ที่เกิดจากการกู้ยืมมาลงทุนเลี้ยงสัตว์น ้า หมุนเวียนไปปีต่อปี สหกรณ์ฯ ให้บริการเงินกู้เพื่อการ
ลงทุนเลี้ยงสัตว์น ้าแก่สมาชิกด้วย

สมาชิกสหกรณ์ผู้เลี้ยงกุ้งลุ่มน ้าปากพนัง จ ากัด ร้อยละ 80.00 มีหนี้ วงเงินเฉลี่ย 0.972 ล้านบาท/ครัวเรือน
เป็นหนี้ที่เกิดจากการกู้ยืมมาลงทุนเลี้ยงกุ้งเป็นส าคัญ ถัดไปคือสมาชิกกลุ่มเกษตรกรเครือข่ายผู้เลี้ยงปลากะพง จังหวัด
ฉะเชิงเทรา สมาชิกกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์น ้าต าบลท่าซุง และ สมาชิกสหกรณ์ผู้เลี้ยงกุ้งลุ่มน ้าจันทบุรี จ ากัด ร้อยละ
73.33 เป็นหนี้ โดยมีวงเงินกู้เฉลี่ย 0.563 0.075 และ 0.325 ล้านบาท/ครัวเรือน ตามล าดับ

ร้อยละ 60.00 ของสมาชิกสหกรณ์ผู้เลี้ยงกุ้งลุ่มน ้าท่าทอง จ ากัด มีหนี้เช่นกัน แต่วงเงินสูงถึง 6.278 ล้านบาท
เป็นการกู้ยืมมาลงทุนเลี้ยงกุ้งและลงทุนในการประกอบอาชีพอื่นๆเป็นส าคัญ

สมาชิกองค์กรชุมชนส่วนใหญ่ยังอาศัยเงินกู้ยืมเพื่อการลงทุน

2-12