Page 104 -
P. 104
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ลองสังเกตเพื่อนของท่านก็พอเห็นได้ เช่น ถ้าเขามีความเห็นว่า
การดื่มเหล้าเป็นของดี เป็นเครื่องสมานมิตร เขาจักเป็นนักเลงเหล้าที่
ดื่มได้อย่างไม่อั้นทีเดียว ถ้าใครไปชวนให้เขาเลิก เขาอาจเห็นเป็นความ
คิดที่เหลวไหลไปเลย คนไหนเห็นว่าการไม่โกงไม่ร่ำารวย เขาก็ต้องเดิน
ตามความเห็นของเขา นักศาสนาที่มีความเห็นในหลักใดก็พอใจในหลัก
นั้น ทำาตามความคิดเห็นนั้นๆ เสมอไป จึงเห็นได้ว่าความเห็นก่อให้เกิด
การกระทำาทั้งส่วนดีและส่วนเสีย
การกระทำาทั้งมวลของบุคคลและจากความเห็นของเขา ความ
เห็นของแต่ละบุคคล การรวมกันเข้าก็เป็นความเห็นสาธารณะ และการ
กระทำาให้เกิดจากความเห็นแบบนั้น อันเป็นไปในทางที่ดีบ้าง ชั่วบ้าง สุด
แล้วแต่พื้นฐานของความเห็น โดยเหตุนี้แหละเจ้าลัทธิทุกฝ่ายไม่ว่าใน
ด้านไหนได้ทำาการชักจูงให้ประชาชนมีความโน้มเอียงมาตามความเห็น
ฝ่ายตน โดยบอกให้เห็นว่า คนที่มีความเห็นแบบนี้ ย่อมเป็นคนก้าวหน้า
งอกงาม อยู่กันฉันพี่น้อง เมื่อชักจูงมากๆ เข้าก็เกิดความสนใจศึกษา
เห็นว่าดีก็รับไว้ อันการชักจูงนั้นเขาอาจทำาของดำาให้เป็นของขาว ของ
ขาวให้เป็นของดำา เพื่อยั่วใจของผู้ฟังก็ได้
ปาฐกถาธรรม ๑๐3
