Page 24 -
P. 24
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
รายงานฉบับสมบูรณ์ กันยายน
โครงการเตรียมรับมือและป้องกันผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
๒๕๕๗
ที่อาจมีต่อระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อม โดยจัดท ามาตรฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อมธรรมชาติประเภทภูเขา
บทที่ 2
กฎหมาย นโยบาย และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับแหล่งธรรมชาติ
ประเภทภูเขา
การจัดท ามาตรฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อมธรรมชาติประเภทภูเขา จ าเป็นต้องด าเนินการภายใต้กฎหมาย
นโยบายและระเบียบปฏิบัติเกี่ยวกับแหล่งธรรมชาติ เพื่อให้การอนุรักษ์แหล่งธรรมชาติเป็นไปในทิศทางที่ได้
ก าหนดไว้เป็นกรอบการด าเนินงาน รายงานฉบับนี้จึงได้ท าการทบทวนเอกสารที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย ระเบียบ
ปฏิบัติ นโยบาย แนวทางการอนุรักษ์ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ดังต่อไปนี้
2.1 กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
การบริหารจัดการแหล่งธรรมชาติประเภทภูเขาจ าเป็นต้องมีเครื่องมือทางการบริหารจัดการด้าน
กฎหมาย ซึ่งจัดว่าเป็นเครื่องมือที่ส าคัญประการหนึ่ง โดยท าหน้าที่ทั้งก าหนดบทบาท หน้าที่ ความรับผิดชอบของ
หน่วยงานต่างๆ รวมถึงก าหนดบทลงโทษผู้กระท าผิดที่ท าให้เกิดการท าลายหรือก่อให้เกิดความเสื่อมโทรมต่อ
แหล่งธรรมชาติ โดยมีกฎหมายหลายระดับนับตั้งแต่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ซึ่งเป็นกฎหมายระดับ
สูงสุดของประเทศ ตลอดจนกฎหมายในระดับที่หน่วยงานถือปฏิบัติ ซึ่งได้มีการก าหนดบทบาทและหน้าที่ที่
หน่วยงานแต่ละแห่งที่เกี่ยวข้องเป็นประเด็นเฉพาะเจาะจงลงไป โดยจะแบ่งเนื้อหาด้านกฎหมายออกเป็น 3 ส่วน
คือ 1) รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 2) กฎหมายที่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อมรับผิดชอบ และ 3) กฎหมายที่กระทรวงอื่นๆรับผิดชอบ ดังรายละเอียดดังต่อไปนี้
2.1.1 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 และแก้ไข พุทธศักราช 2554 ได้บัญญัติ
มาตราที่เกี่ยวข้องกับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติประเภทแหล่งภูเขา ไว้ 11 มาตรา ดังนี้
มาตรา 42 การเวนคืนอสังหาริมทรัพย์จะกระท ามิได้ เว้นแต่โดยอาศัยอ านาจตามบทบัญญัติ
แห่งกฎหมาย เฉพาะกิจการของรัฐเพื่อการอันเป็นสาธารณูปโภค การอันจ าเป็นในการป้องกันประเทศ การได้มา
ซึ่งทรัพยากรธรรมชาติ การผังเมือง การส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม การพัฒนาการเกษตรหรือการ
อุตสาหกรรม การปฏิรูปที่ดิน การอนุรักษ์โบราณสถานและแหล่งทางประวัติศาสตร์ หรือเพื่อประโยชน์สาธารณะ
อย่างอื่น และต้องชดใช้ค่าทดแทนที่เป็นธรรม ภายในเวลาอันควรแก่เจ้าของตลอดจนผู้ทรงสิทธิบรรดาที่ได้รับ
ความเสียหายจากการเวนคืนนั้น ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ
การก าหนดค่าทดแทนตามวรรคหนึ่งต้องก าหนดให้อย่างเป็นธรรมโดยค านึงถึงราคาที่ซื้อขายกัน
ตามปกติในท้องตลาด การได้มา สภาพและที่ตั้งของอสังหาริมทรัพย์ ความเสียหายของผู้ถูกเวนคืน
และประโยชน์ที่รัฐและผู้ถูกเวนคืนได้รับจากการใช้สอยอสังหาริมทรัพย์ที่ถูกเวนคืน
2-1
