Page 272 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

3-4

หลังจากนั้นเมื่อมีการสํารวจและประมวลผลแลวเสร็จในจังหวัดใดก็ไดนําเสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อขอมติ
มาตามลําดับ (ตารางที่ 3-2) พื้นที่ปาที่กําหนดตามมติคณะรัฐมนตรีแตละครั้ง เรียกวา ปาไมถาวร
ตอมาใน พ.ศ. 2507 คณะรัฐมนตรีไดมีมติเห็นชอบใหโอนงานจําแนกประเภทที่ดินไปอยูในความ

รับผิดชอบของกรมพัฒนาที่ดิน เมื่อมีการประกาศใช พ.ร.บ. พัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2526 งานจําแนกประเภท
ที่ดินจึงอยูในความรับผิดชอบของคณะกรรมการพัฒนาที่ดิน
พื้นที่ปาไมที่ไดกําหนดใหสงวนและคุมครองนั้นก็ไดทยอยประกาศเปนปาสงวนแหงชาติเชนเดียวกัน
ถึงสิ้นเดือนธันวาคม 2524 มีเนื้อที่ปาสงวนแหงชาติรวม 123.39 ลานไร ในขณะที่พื้นที่ปาไมลดลงจาก 187
ลานไร ใน พ.ศ. 2503 (สํานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจแหงชาติ, 2503: 54) เหลือเพียง 97.9 ลานไร ใน

พ.ศ. 2525 (กรมปาไม, 2537: 72) นั้น พื้นที่เพาะปลูกไดเพิ่มขึ้นอยางรวดเร็ว ทั้งที่นาขาว ที่ปลูกพืชไร เชน
มันสําปะหลัง ออย และขาวโพด เฉพาะที่นาขาวนั้นเพิ่มจากจํานวน 37 ลานไร ใน พ.ศ. 2504 (สํานักงาน
เศรษฐกิจการเกษตร, 2535: 62) มาเปน 57 ลานไร ใน พ.ศ. 2547 (สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2549: 2)

จากการที่สถานการณปาไมไดเปลี่ยนแปลงไปดังกลาวแลว ปญหาที่เกิดจากราษฎรเขาทํากินในเขต
ปาไมเกิดขึ้นอยางรุนแรง จึงไดมีการปรับปรุงการจําแนกประเภทที่ดินอีกครั้งหนึ่งใน พ.ศ. 2525

การปรับปรุงการจําแนกประเภทที่ดิน

เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน 2525 คณะรัฐมนตรีไดมีมติเห็นชอบกับนโยบายการใชและกรรมสิทธิ์

ที่ดินตามที่คณะอนุกรรมการที่ดิน คณะกรรมการพัฒนาชนบทแหงชาตินําเสนอ สาระสําคัญของนโยบาย
ฉบับนี้คือใหมีการปรับปรุงการจําแนกประเภทที่ดินเสียใหมในเขตปาไมถาวรที่ยังมิไดมีการสงวน 30 ลานไร
เมื่อจําแนกประเภทที่ดินแลว หากพบวาพื้นที่ที่ถูกบุกรุกสวนใดมีความเหมาะสมตอการเกษตรใหจําแนก

ออกเปนที่เกษตรกรรมพื้นที่สวนใดที่ไมเหมาะสมตอการเกษตร รวมทั้งพื้นที่ที่ยังคงสภาพปาอยูใหจําแนก
เปนปา และประกาศเปนปาสงวนแหงชาติ สวนพื้นที่ที่ถูกบุกรุกในเขตปาสงวนแหงชาติประมาณ 30 ลานไรนั้น
ใหกรมปาไมจัดทําโครงการ ส.ท.ก. (คณะอนุกรรมการที่ดิน, 2526: 7)
กรมพัฒนาที่ดินไดเริ่มดําเนินการปรับปรุงการจําแนกประเภทที่ดินในเขตปาไมถาวรที่ยังมิได

ประกาศเปนปาสงวนมาตั้งแตปงบประมาณ 2526 โดยจําแนกที่ดินออกเปน 3 ประเภท คือ
(1) พื้นที่ที่เหมาะสมในการเกษตรกรรม สามารถนํามาจัดใหราษฎรเขาทํากินไดอยางถาวร
(2) พื้นที่ที่ไมเหมาะสมในการเกษตรกรรม แตถูกบุกรุกทําลาย
(3) พื้นที่ตนน้ําลําธารที่จะตองกําหนดไวเปนเขตสงวนโดยเด็ดขาด

ถึงสิ้นปงบประมาณ 2555 กรมพัฒนาที่ดินสามารถดําเนินการไดดังนี้
(1) พื้นที่สํารวจทั้งหมด 1,021 ปา เนื้อที่ 29,953,281 ไร
(2) เสนอคณะรัฐมนตรีแลว เนื้อที่ 23,532,637 ลานไร โดยทยอยดําเนินการ มาตั้งแต

พ.ศ. 2527 (ตารางที่ 3-3)
(3) จากเนื้อที่ 29,953,281 ไร นี้ไดจําแนกเปน
ที่ดินทํากิน เนื้อที่ 11,522,122 ไร
ปาชุมชน เนื้อที่ 131,624 ไร

รักษาไวเปนปาไมถาวร เนื้อที่ 18,299,535 ไร (ตารางที่ 3-4)