Page 32 -
P. 32
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
อย่างไรก็ตาม ทางออกของข้อจำากัดนี้สามารถดำาเนินการได้โดยอาศัยการ
ประเมินผลประโยชน์สุทธิที่ได้รับจากงานวิจัยทั้งในรูปแบบของผลประโยชน์
สุทธิที่คำานวณมูลค่าเป็นทางการเงินได้โดยตรง และผลประโยชน์สุทธิที่ใช้
การคำานวณมูลค่าด้วยวิธีการทางอ้อม โดยผลประโยชน์สุทธิทั้งสองดังกล่าว
สามารถนำามาใช้ประมาณการส่วนเกินทางเศรษฐกิจได้ ซึ่งรายละเอียดได้
อธิบายไว้ในส่วนต่อไป
การลำาดับประเด็นการอธิบายในส่วนนี้ประกอบด้วย หลักการทาง
เศรษฐศาสตร์ว่าด้วยการอธิบายเกี่ยวกับการพิจารณาผลประโยชน์ทาง
เศรษฐกิจที่มีต่อสังคม การวัดการเปลี่ยนแปลงผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่
เกิดขึ้น การประเมินผลประโยชน์ทางเศรษฐศาสตร์จากงานวิจัย รวมทั้งการ
ประเมินความคุ้มค่าของงานวิจัย ซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
2.2.1 ก�รพิจ�รณ�ผลประโยชน์ท�งเศรษฐกิจที่มีต่อสังคม
“สังคม” ตามความหมายทางเศรษฐศาสตร์จะประกอบด้วย
หน่วยเศรษฐกิจที่สำาคัญ 2 ส่วน คือ ผู้บริโภคและผู้ผลิต การพิจารณาผล
ประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นกับสังคมหรือระบบเศรษฐกิจ จึงเป็นการ
พิจารณาวัดผลประโยชน์ที่มีมูลค่าเกินกว่าต้นทุนหรือค่าใช้จ่ายที่แต่ละหน่วย
เศรษฐกิจต้องทำาการจ่ายไป หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ เป็นผลประโยชน์สุทธิ
ที่เกิดขึ้นกับสังคมอันประกอบด้วย ส่วนเกินของผู้บริโภค และส่วนเกินของ
ผู้ผลิต เป็นสำาคัญ
2.2.1.1 ส่วนเกินของผู้บริโภค (Consumer’s Surplus: C.S.)
การพิจารณาส่วนเกินของผู้บริโภคนั้น เป็นการพิจารณา
ถึงผลประโยชน์สุทธิที่ผู้บริโภคได้รับจากการบริโภคสินค้าหรือบริการ โดย
ต้นทุนของผู้บริโภค คือ มูลค่าของสินค้าหรือบริการที่ผู้บริโภคทำาการจ่าย
เงินไป ระดับราคาและปริมาณสินค้าหรือบริการที่ผู้บริโภคพึงพอใจในการ
17
