Page 236 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

218 มวลอากาศและแนวปะทะอากาศ ฤดูกาล ภูมิอากาศและภูมิอากาศโบราณ

ศูนย์กลางมีอากาศเบาบาง ลมสงบ ความกดอากาศลดต ่าลงเหลือเพียงครึ่งหนึ่งของบรรยากาศ
ปกติ ทอร์นาโดส่วนมากจะสลายตัวเวลา 2-3 นาที และเคลื่อนที่ได้ระยะทางโดยเฉลี่ย 7 กิโลเมตร

แต่มีบางครั้งที่เคลื่อนที่เป็นระยะทางหลายร้อยกิโลเมตรและอยู่ได้นานหลายชั่วโมง ซึ่งทอร์นาโด

จะเกิดขึ้นได้ตามส่วนต่างๆ ของโลก แต่บริเวณที่เกิดมากที่สุด คือ ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยเฉลี่ย
จะเกิดทอร์นาโดมากกว่า 700 ครั้งต่อปี โดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณที่ราบภาคกลาง (มีอาณาเขตจาก

ภาคกลางมลรัฐเทกซัสถึงมลรัฐเนบราสกา) เนื่องจากเกิดการปะทะกันของอากาศอุ่นและชื้นที่มา
จากอ่าวเม็กซิโกกับอากาศเย็นที่มาจากเทือกเขาร็อคกี้ ท าให้เกิดการก่อตัวของทอร์นาโด ประมาณ

3 ใน 4 ของการเกิดทอร์นาโดที่เกิดในสหรัฐอเมริกา จะเกิดในช่วงเดือนมีนาคมถึงกรกฎาคม เกิด
บ่อยที่สุดในเดือนพฤษภาคมประมาณ 4 ครั้งต่อวัน และจะเกิดทอร์นาโดที่รุนแรงในเดือนเมษายน

ซึ่งเป็นช่วงที่อุณหภูมิและความชื้นในแนวดิ่งกับแนวราบแตกต่างกันมากที่สุด ทอร์นาโดเกิดขึ้นได้
ตลอดเวลา แต่ส่วนใหญ่จะเกิดในช่วงเวลา 16.00 ถึง 18.00 น.

หัวทั่ง
ลมระดับสูง

มีโซไซโคลน

ทอร์นาโด

ลมระดับต ่า
ฐานเมฆ
ลมพัดออก
อากาศเย็นแห้ง
ลมพัดเข้า ลมพัดเข้า
พื้นผิว ทอร์นาโด อากาศร้อนชื้น

ภาพที่ 8.17 การปะทะกันของมวลอากาศร้อนชื้น และมวลอากาศเย็นท าให้เกิดทอร์นาโดมี

ลักษณะเป็นรูปกรวยคล้ายงวงช้างยื่นลงมาจากเมฆคิวมิวโรนิมบัสจนถึงพื้นผิวโลก
บริเวณใกล้ศูนย์กลางหมุนเร็วที่สุด

ที่มา : ดัดแปลงจาก Ahrens (1988)

8.4 ภูมิอากาศโบราณ

วิถีการโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ไม่เป็นวงรีและแกนหมุนรอบตัวเองของโลกไม่เอียง

23.5 องศาตลอดเวลา กล่าวคือ ประมาณ ค.ศ. 1920 นักคณิตศาสตร์ชาวยูโกสลาเวีย ชื่อ มิลูติน มิ