Page 3 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

การปลูกมะมวง 3

1. การเพาะเมล็ด
โดยทั่วไป การเพาะเมล็ดมีจุดประสงคสองประการคือ เพื่อใชปลูกโดยตรง และเพื่อใชเปนตนตอ

สํ าหรับการขยายพันธุแบบตางๆ เชน การติดตา การทาบกิ่ง เปนตน การเพาะเมล็ดเปนวิธีดั้งเดิมที่ใช
กันมานาน ขอดีของการขยายพันธุดวยการเพาะเมล็ดคือ ทํ าไดงาย ไดจํ านวนมากในเวลาอันรวดเร็ว

ตนมะมวงที่ไดจากการเพาะเมล็ด ตนจะใหญโตมีอายุยืนนาน เพราะมีระบบรากที่แข็งแรง สวนขอเสีย
คือ ออกดอกออกผลชากวาการขยายพันธุดวยการติดตา การตอน หรือการทาบกิ่ง และตนมะมวงที่ได
จากการเพาะเมล็ดนั้น อาจกลายพันธุ ไมตรงตามพันธุเดิมก็ได ซึ่งอาจดีกวาหรือเลวกวาพันธุเดิม กลาย

เปนพันธุใหมไป
1.1 การเพาะเมล็ด การเพาะเมล็ดจํ านวนไมมากนักอาจจะเพาะในกระบะหรือในภาชนะตางๆ

เชน หมอดิน กระถาง กระบอกไมไผ และถุงพลาสติก เปนตน สวนการเพาะเมล็ดจํ านวนมากๆ ควร
เพาะในแปลงเพาะชํ าเสียกอน แลวจึงขุดไปปลูก หรือนํ าไปทาบกิ่งตอไป
1.2 การเก็บเมล็ดที่จะนํ ามาเพาะ ควรคัดเลือกเก็บจากตนแมที่สมบูรณแข็งแรง ไมแคระแกร็น

ที่จะเก็บมาตองแกจัด หรือสุกปากตะกรอควรมีขนาดและนํ้ าหนักเทาๆเมล็ดที่จะนํ ามาเพาะเพื่อใช
เปนตนตอควรเปนเมล็ดของมะมวงพันธุที่แข็งแรงทานกะลอนแกวแดงรองตนมะมวงพวกนี้จะแข็งแรง

ทนทานตอสภาพแวดลอมตางๆดี
1.3 การเตรียมเมล็ด แกะเมล็ดในมาเพาะ ใหใชมีดคมๆ ตัดปลายเมล็ดออกเล็กนอยเพื่อให
เห็นชองวางภายใน รอยที่ตัดใหคอนไปทางดานทองของเมล็ด แลวฉีกเปลือกของเมล็ดนอกออกเปน 2

ซีก แลวเอาเมล็ดที่อยูภายในซึ่งมีเยื่อบางๆ หุมอยูออกมาทํ าการเพาะ วิธีนี้จะชวยใหเมล็ดโปรงอากาศ
และนํ้ าเขาไปในเมล็ดไดงาย เมล็ดงอกไดเร็ว และถามีแรงงานพอ ใหแกะเอาเปลือกแข็งที่หุมเมล็ดออก

ทั้งหมดเอาแตเนื้อขางในไปเพาะ ก็จะทํ าใหงอกไดดียิ่งขึ้นอีก

เมล็ดที่เอาเนื้อออกแลว ใหรีบเพาะภายใน 1 สัปดาห ไมควรเก็บไวนานเกินกวา 1 เดือน จะ
เพาะไมงอก หรือถางอกตนก็จะไมคอยแข็งแรง การทิ้งเมล็ดใหโดนแดดโดนลมจะทํ าใหความงอกเสียไป

เมื่อไดเมล็ดมาแลว ควรคัดเมล็ดโดยการนํ าเมล็ดไปแชนํ้ า เมล็ดที่จมนํ้ าจะเปนเมล็ดที่สมบูรณนํ าไป
เพาะไดดี สวนเมล็ดลอยนํ้ าใหคัดทิ้งไป เมล็ดที่ดีจะนํ าไปเพาะเลยก็ได แตอาจจะงอกชา

1.4 วิธีเพาะเมล็ด วัสดุที่ใชในการเพาะที่ดีควรใช ทรายผสมกับขี้เถาแกลบ ใสอัตราสวน 1 ตอ
1 และใชปุยอินทรีย 902 (ปุยเทศบาล) ผสมคลุกเคลาใหเขากัน แลวใสในกระบะเพาะ รดนํ้ าใหชุม
แลวนํ าเมล็ดที่แกะออกมาแลว มาปกชํ าลงในกระบะเพาะที่เตรียมไว