Page 87 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

การศึกษาพฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวและการประมาณการความต้องการเมล็ดพันธุ์ข้าวสําหรับศูนย์ข้าวชุมชน

4.2.3 คาใชจายเงินสดในการผลิตเมล็ดพันธุขาว
คาใชจายเงินสดเฉลี่ยตอไรในการผลิตเมล็ดพันธุขาวในฤดูฝน ปการเพาะปลูก 2562 ในภาพรวมของ

ทุกศูนยขาวชุมชนเทากับ 4,454.22 บาท/ไร ซึ่งถาไมนับรวมคาใชจายเงินสดเฉลี่ยตอไรของศูนยขาวชุมชนบาน
ทุงน้ําใส ซึ่งมีการปลูกเมล็ดพันธุขาวหอมมะลิเปนหลัก คาใชจายเงินสดเฉลี่ยตอไรจะสูงขึ้นเปน 4,542.33 บาท/

ไร โดยคาใชจายเงินสดเฉลี่ยตอไรของทุกศูนยขาวชุมชนไมนับรวมของศูนยขาวชุมชนบานทุงน้ําใส จะอยู

ระหวาง 3,391.54– 4,914.20 บาท/ไร ความแตกตางระหวางคาใชจายเงินสดเฉลี่ยตอไรของแตละพื้นที่ขึ้นอยู
กับกิจกรรมที่สําคัญคือ คาใชจายในการปกดํา คาปุย คาใชจายในการตรวจแปลงและคาตัดพันธุปน (ตารางที่

4.7)
คาใชจายที่สําคัญในการผลิตเมล็ดพันธุขาวคือ คาเชาที่ คาใชจายในการปกดํา เนื่องจากแปลงเมล็ด

พันธุสวนใหญ โดยเฉพาะแปลงที่ทําใหกับศูนยเมล็ดพันธุขาว ศูนยวิจัยขาว สหกรณการเกษตร แมแตกระทั่ง
รานคา จําเปนจะตองใชวิธีปกดํา ซึ่งคาใชจายนี้จะเปนคาใชจายที่เพิ่มขึ้นจากการทํานาทั่วไป ทั้งนี้เพาะ ธรรม

เนียมปฏิบัติทั่วไปของการผลิตเมล็ดพันธุขาวที่ตางจากการผลิตขาว คือ การปกดํา และการตรวจแปลง เพราะ
การปกดํา จะทําใหสามารถตรวจแปลงไดงาย นอกจากนั้นก็มีคาปุยและคาเก็บเกี่ยว สําหรับคาใชจายเมล็ดพันธุ

นั้น โดยเฉลี่ยเปนรอยละ 7.2 ของโครงสรางคาใชจายเงินสด ซึ่งเปนสาเหตุที่ทําใหเกษตรกรเก็บพันธุเอง
คาใชจายอีก 2 รายการที่แตกตางไปจากคาใชจายทํานาทั่วไป คือ คาใชจายตรวจแปลง และคาตัดพันธุปน

(ตารางที่ 4.7)

4.3 การกระจายผลผลิตเมล็ดพันธุขาวที่กลุมตัวอยางผลิตไดในฤดูฝน ปเพาะปลูก 2562

1) ผลผลิตเมล็ดพันธุขาวที่กระจายในลักษณะตางๆของการจําหนาย
ผลผลิตเมล็ดพันธุขาวที่กลุมตัวอยางผลิตไดในฤดูฝน ปเพาะปลูก 2562 ทั้งหมดมีเทากับ

2,818.495 ตัน เฉลี่ยรวมเปนผลผลิตตอไรไดเทากับ 820.22 กิโลกรัม/ไร โดยผลผลิตตอไรของการผลิตเมล็ด
พันธุขาวของศูนยขาวชุมชนแตละศูนยอยูระหวาง 314.18 – 924.05 กิโลกรัม/ไร โดยผลผลิตตอไร 314.18

กิโลกรัมตอไรนั้น เปนของศูนยขาวชุมชนบานทุงน้ําใส ที่ผลิตเมล็ดพันธุขาวหอมมะลิเปนหลัก (ตารางที่ 4.8)
ผลผลิตทั้งหมดของเมล็ดพันธุขาวที่ผลิตในฤดูฝน ปเพาะปลูก 2562 นั้น กลุมตัวอยางที่เปนสมาชิกของ

ศูนยขาวชุมชนไดเก็บเมล็ดพันธุขาวรอยละ 3.0 เอาไวทําพันธุ สวนที่เหลือรอยละ 97 เปนเมล็ดพันธุที่จําหนาย
โดยรอยละ 95.5 จําหนายในรูปของเมล็ดพันธุสด ซึ่งคือ เมล็ดพันธุขาวหลังเก็บเกี่ยว ทั้งนี้เพราะไมมีอุปกรณใน

การคัดคุณภาพสําหรับเมล็ดพันธุขาว (ดูรายละเอียดในหัวขอ 4.5 การบริหารจัดการศูนยขาวชุมชน) และรอย

ละ 1.5 ไดนําไปปรับปรุงคุณภาพ ลดความชื้น แลวบรรจุถุงขายเปนเมล็ดพันธุขาว (ตารางที่ 4.8) สําหรับศูนย
ขาวชุมชนบานทุงน้ําใสไดเก็บเมล็ดพันธุบางสวนไวทําพันธุ และบางสวนเก็บไวเพื่อการบริโภคในครัวเรือน รวม

เปนถึงรอยละ 32.0 ของผลผลิตเมล็ดพันธุขาวทั้งหมด (ตารางที่ 4.8)

- 67 -