Page 81 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

การศึกษาพฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวและการประมาณการความต้องการเมล็ดพันธุ์ข้าวสําหรับศูนย์ข้าวชุมชน

4.2 การผลิตเมล็ดพันธุขาวฤดูแลงปเพาะปลูก 2561/62 และฤดูฝนปเพาะปลูก 2562 ของกลุมตัวอยางที่
เปนสมาชิกศูนยขาวชุมชน

4.2.1 พื้นที่ปลูกเมล็ดพันธุขาวฤดูฝนและฤดูแลง ปเพาะปลูก 2561/62 ของกลุมตัวอยาง

สําหรับการปลูกเมล็ดพันธุขาวในฤดูฝน ปเพาะปลูก 2562 ของกลุมตัวอยาง พบวา พื้นที่

เพาะปลูกรวมเทากับ 3,438.25 ไร เฉลี่ยรวมไดเทากับ 24.38 ไร/ครัวเรือน โดยพื้นที่เพาะปลูกเฉลี่ยตอ
ครัวเรือนคอนขางแตกตาง คืออยูในชวง 14.20 – 36.69 ไร/ครัวเรือน (ตารางที่ 4.5)

สําหรับพื้นที่ปลูกเมล็ดพันธุขาวในฤดูแลง ปเพาะปลูก 2561/62 ของกลุมตัวอยาง พบวา
พื้นที่ปลูกรวมเทากับ 2,965.5 ไร เฉลี่ยรวมไดเทากับ 21.03 ไร/ครัวเรือน นอยกวาพื้นที่เพาะปลูกในฤดูฝน

เล็กนอย ทั้งนี้เพราะวาไมมีการปลูกขาวหอมมะลิในฤดูแลง แตไปปลูกหอมพวงแทน และพื้นที่เพาะปลูกเฉลี่ย
ตอครัวเรือนก็ลดลงเชนกัน โดยอยูในชวง 2.0 – 35.15 ไร/ครัวเรือน (ตารางที่ 4.6)

4.2.2 พันธุขาวที่ปลูกในฤดูฝนและฤดูแลง ปเพาะปลูก 2561/62 ของกลุมตัวอยาง

พันธุขาวที่ปลูกในฤดูฝนปเพาะปลูก 2562 มีหลายพันธุ มีทั้งกลุมขาวขาว และกลุมขาวหอม
โดยพันธุขาวที่กลุมตัวอยางนิยมปลูกและมีพื้นที่ปลูกมากที่สุดคือ กข 41 กข.29 พิษณุโลก 2 กข 49 กข 57

และ กข 61 คิดเปนรอยละ 22.5 , 17.3 , 12.3 , 115, 11.3 และ 10.1 ของพื้นที่เพาะปลูกรวม ตามลําดับ สวน

กลุมขาวหอม มีพื้นที่ปลูกรวมเทากับรอยละ 9.3 ของพื้นที่ปลูกในฤดูฝนทั้งหมด ตามลําดับ (ตารางที่ 4.5)
สําหรับ พันธุขาวที่ปลูกในฤดูแลงปเพาะปลูก 2561/2562 นั้น ไมคอยแตกตางจากพันธุขาว

ในฤดูฝนเทาใดนัก โดยไมมีการปลูกขาวหอมมะลิในฤดูแลง สวนกข 31 และ กข 81 ก็ไมมีการปลูกเชนกัน ซึ่ง
2 พันธุหลังนี้ ก็ไมเปนที่นิยมปลูกในฤดูฝนเชนกัน พันธุขาวที่มีพื้นที่ปลูกมากในฤดูแลง ปเพาะปลูก 2561/62

คือ กข 41 กข 29 กข 49 และ พิษณุโลก 2 คิดเปนรอยละ 26.6 , 15.8 , 12.7 และ 12.5 ของพื้นที่ ปลูกในฤดู
แลงทั้งหมด ตามลําดับ สวนกลุมขาวหอมที่ปลูก จะเปนปทุมธานี 1 และหอมพวง แตไมมาก ซึ่งมีพื้นที่ปลูก

รวมเทากับรอยละ 3.5 ของพื้นที่ปลูกในฤดูแลงทั้งหมดเทานั้น (ตารางที่ 4.6)
เมื่อเปรียบเทียบพันธุขาวที่เกษตรกรที่มีพื้นที่ทํานารอบศูนยขาวชุมชนใชในฤดูแลง และฤดูฝน

ปเพาะปลูก 2561/62 กับพันธุขาวที่เกษตรกรสมาชิกศูนยขาวชุมชนผลิตในปเพาะปลูกเดียวกัน พบวา พันธุที่
ผลิตสวนใหญเปนพันธุเดียวกับที่เกษตรกรใช นั่นคือ กข41 กข29 พิษณุโลก2 กข57 กข61 และ กข49 เพียงแต

ลําดับของความสําคัญอาจไมตรงกัน เชน เกษตรกรนิยมใชพันื กข49 เปนอันดับแรก ทั้งนาปรังและนาป แต

สมาชิกศูนยขาวชุมชนผลิต กข49 เปนอันดับ 3 เปนตน ดังนั้น การศึกษาถึงพฤติกรรมการใชเมล็ดพันธุ
ยอนหลัง อยางนอย 2 ป จะทําใหเห็นขอมูลของการใชเมล็ดพันธุขาวแตละพันธุได

- 61 -