Page 68 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ตําบลแมทาอยูบนพื้นที่ลาดชัน การลงทุนระบบน้ําตองอาศัยเงินทุนจํานวนมากซึ่งเกษตรกรไมสามารถที่จะ

แบกรับตนทุนดังกลาวดวยตนเองได

5) ระบบตลาดและการขนสงผลผลิตไปยังผูบริโภค ปจจุบันกลุมเกษตรกรในชุมชนตําบลแมทาที่ทําวน
เกษตรมีแนวทางในการจําหนายผลผลิตที่ไดจากพื้นที่ไรและสวนของตนเอง 3 ชองทางหลัก ไดแก 1) ตลาดใน

ทองถิ่น ซึ่งสวนใหญจะขายใหกับเพื่อนบาน 2) มีพอคามารับซื้อในชุมชน และ 3) นําผลผลิตไปจําหนายยัง

ตลาดในอําเภอเมืองเชียงใหม ซึ่งชองทางสุดทายนี้ถือเปนชองทางหลักในการจําหนายผลผลิตของเกษตรกร

โดยเกษตรกรมีการรวมกลุมในการขนสงผลผลิตมายังตลาด การมีชองทางการจําหนายสินคาที่หลากหลายจะ

เปนเงื่อนไขเชิงบวกตอการตัดสินใจของเกษตรกรที่จะหันมาทําวนเกษตร

4.2 ความหลากชนิดของพืชในระบบวนเกษตรในพื้นที่จัดที่ดินทํากินใหกับชุมชน

ระบบวนเกษตรเปนการใชที่ดินรวมกันระหวางองคประกอบตางๆ ไดแก ไมยืนตน พืชเกษตร และอาจมี

ปศุสัตวรวมอยูดวยในพื้นที่เดียวกัน ซึ่งในการศึกษาครั้งนี้ใหความสนใจองคประกอบดานพืชเปนอันดับแรก

โดยเนื้อหาในบทนี้จะนําเสนอความหลากหลายทางชนิดพันธุของไมยืนตน ( woody perennial) และพืช

เกษตรที่พบในระบบวนเกษตรในพื้นที่โครงการจัดที่ดินทํากินใหกับชุมชน ตําบลแมทา อําเภอแมออน จังหวัด

เชียงใหม

4.2.1ความหลากชนิดของไมยืนตนในระบบวนเกษตร

ในระบบวนเกษตรไมยืนตนทําหนาที่สําคัญอยู 2 ประการ คือ หนาที่ดานการผลิต และหนาที่ดานการ

บริการ สําหรับหนาที่ดานการผลิต ไดแก การผลิตอาหาร อาหารสัตว เชื้อเพลิง วัสดุกอสราง และวัตถุดิบตางๆ

อาทิ เสนใย สมุนไพร และสารเคมี เปนตน สวนหนาที่ในดานบริการ ไดแก การปรับปรุงดิน ควบคุมการกัดชะ

พังทลาย ควบคุมการระเหยของน้ําหนาดิน ควบคุมวัชพืช เปนแนวกําบังลม และเปนแนวรั้ว เปนตน สําหรับ

ประเภทของไมยืนตนจําแนกตามหนาที่ดานการผลิต สามารถจําแนกไดเปน 4 ประเภท คือ 1) ไมปา ซึ่งใน
ระบบวนเกษตรปลูกเพื่อใหเนื้อไมเปนสําคัญ อยางไรก็ดี ไมปาบางชนิดสามารถตรึงไนโตรเจนรวมกับจุลินทรีย

บางชนิด จึงใหผลผลิตโดยเฉพาะอยางยิ่งใบนํามาเปนปุยพืช ไมปาบางชนิดอาจปลูกเพื่อประโยชน

เอนกประสงค กลาวคือ เปนอาหารและใหเนื้อไม 2) ไมผล ในระบบวนเกษตรเพื่อเปนอาหารหรือสรางรายได

อยางไรก็ดี ไมผลบางชนิดสามารถตัดฟนนํามาใชประโยชนได 3) ไมประเภทปาลม มักจะปลูกเพื่อใหผลผลิต

ดานการคาเปนสําคัญ เชน ปาลมน้ํามัน มะพราว ระกํา ซึ่งพืชประเภทนี้เปนพืชอายุยาว และบางครั้งนํามา

แปรรูปทําเฟอรนิเจอรได 4) ไมไผ สวนใหญปลูกไวใชสอยเอนกประสงค ตั้งแตหนอใชเปนอาหาร ลําใชสอยใน

ครัวเรือน (กรมปาไม, 2544)

68