Page 114 -
P. 114
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ก่อให้เกิดเป็นอาหารแก่หญ้าแก่ต้นไม้ต่อไป วัตถุทั้งปวงในโลกจึงมิได้หาย
ไปจากโลก มันหมุนเวียนเป็นสังสารวัฏวนไปมาอยู่เสมอ เป็นเรื่องไม่จบ
แต่เป็นวงกลมที่ไม่มีการตั้งต้นและไม่มีที่สุด เป็นแต่อาศัยเกิดขึ้น ตั้งอยู่
ดับไป ดับไปแล้วก็เกิดขึ้นอีก เป็นวงเวียนตลอดสาย จึงเรียกว่าเป็นไป
ตามอำานาจของกรรม
“กัมมุนา วัตตะตี โลโก - โลกหมุนไปตามกฎของกรรม” เรื่อง
ของโลกเป็นเช่นใด เรื่องของชีวิตก็เป็นเช่นกัน ที่จริงชีวิตเราก็เป็นโลก
เหมือนกัน เรียกว่าสัตวโลก โลก คือหมู่สัตว์ สัตว์โลกทั้งปวงเกิดดับไป
ตามอำานาจของกรรม กรรมนั้นเป็นของเขาผู้กระทำา กระทำาแล้วก็เกิด
ผลแก่เขาต่อไป สัตว์โลก เช่นมนุษย์เป็นผู้มีร่างกาย มีใจครองร่างกาย
กายกับใจมีส่วนสัมพันธ์กันมาก และก่อให้เกิดเรื่องราวมากหลาย การ
กระทำาของกายและใจเป็นกรรมทั้งนั้น
เช่นเรายกมือ เดิน กิน พูด เราทำาทุกอย่างเป็นเรื่องของกรรม
ส่วนใจก็ทำาหน้าที่ในทางคิดค้นนึกไปในเรื่องของกรรม ทำาหน้าที่ในทาง
คิดค้นนึกไปในเรื่องต่างๆ การกระทำาของกายโดยไม่มีการบังคับจากใจ
ยังไม่จัดเป็นกรรมที่จักก่อให้เกิดผลแก่ผู้กระทำาในทางเป็นบุญ เป็นบาป
เรียกตามภาษาธรรมะว่า ยังไม่มีเจตนา
ปาฐกถาธรรม ๑๑3