Page 57 -
P. 57
โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
รายงานฉบับสมบูรณ์ กันยายน
โครงการเตรียมรับมือและป้องกันผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
๒๕๕๗
ที่อาจมีต่อระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อม โดยจัดท ามาตรฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อมธรรมชาติประเภทภูเขา
ขั้นที่ 4 การประกาศเขตอนุรักษ์แหล่งธรรมชาติ: เพื่อก าหนดแผนแม่บทการใช้พื้นที่ในแหล่ง
ธรรมชาติเฉพาะแหล่งขึ้น โดยมีการก าหนดขอบเขตพื้นที่ควบคุมออกเป็นชั้นๆ ตามแนวคิดการจัดการพื้นที่แหล่ง
ธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ ดังแสดงในภาพที่ 2-1 คือ
- พื้นที่สงวน (preserved area) หมายถึง พื้นที่ที่มีคุณค่ามากทางด้านวิชาการและมีความ
อ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลงหรือผลกระทบท าให้ถูกท าลายได้ง่าย ดังนั้น จึงหวงห้ามมิให้
กระท าการใดๆ ที่เป็นการเปลี่ยนแปลงสภาพธรรมชาติโดยเด็ดขาด
- พื้นที่อนุรักษ์ (conserved area) หมายถึง พื้นที่แหล่งธรรมชาติที่มีคุณค่าปานกลางและมี
ความคงตัวไม่ถูกเปลี่ยนแปลงได้ง่าย แต่อาจส่งผลกระทบต่อคุณค่าของแหล่งธรรมชาติใน
พื้นที่สงวนได้ ดังนั้น จึงต้องควบคุมกิจกรรมที่อาจก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงธรรมชาติ
และส่งผลเสียหายต่อแหล่งธรรมชาติในพื้นที่สงวน
- พื้นที่พัฒนา (developed area) หรือพื้นที่บริการและการจัดการ หมายถึง พื้นที่โดยรอบ
ของแหล่งธรรมชาติที่มีคุณค่าในตัวเองไม่มากนักเมื่อเทียบกับพื้นที่สงวนและพื้นที่อนุรักษ์
แต่มีบทบาทในการควบคุมหรือป้องกันพื้นที่สงวนหรือพื้นที่อนุรักษ์ให้มีคุณค่าสูงอยู่เสมอ
ด้วย
นอกจากนั้นการจัดการแหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ยังจะต้องค านึงสภาพบรรยากาศของ
แหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ด้วย ซึ่งบรรยากาศในที่นี้ หมายถึง ภาพรวมของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติทั้งหมดใน
พื้นที่แหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ โดยการใช้ประโยชน์แต่ละพื้นที่จะต้องเกิดความเกื้อหนุนส่งเสริมคุณค่าซึ่งกัน
และกันจนเกิดบรรยากาศของสภาพสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ ที่สมดุลย์ซึ่งจะเป็นการใช้ประโยชน์ในพื้นที่แหล่ง
ธรรมชาติแบบยั่งยืน
ภาพที่ 2-1 ล าดับขั้นของการควบคุมแหล่งธรรมชาติ
ที่มา: ส านักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (2547)
2-34
