Page 24 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

18

สัตว์น ้าไม่มีกระดูกสันหลังในระบบนิเวศชายฝั่งอ าเภอสุขส าราญ จังหวัดระนอง และบริเวณใกล้เคียง

2540; สุเมตต์และสุชา, 2550; คณาจารย์ภาควิชาสัตววิทยา คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 2551) สัตว์ผิวหนามที่พบในการศึกษานี้ ประกอบด้วย

7.1 ดาวทะเล (Starfish) จัดอยู่ใน Class Asteroidea ลักษณะทั่วไป มีล าตัว

แยกเป็นห้าแฉกคล้ายรูปดาว แต่ละแฉกเรียกว่า แขน แผ่นกลางล าตัวมีลักษณะเป็น
จานกลม ด้านหลังมีตุ่มหินปูนขนาดเล็กกระจายอยู่ทั่วไป มีปากอยู่ด้านล่างบริเวณจุด

กึ่งกลางของล าตัว ใต้แขนแต่ละข้างมีหนวดสั้น ๆ เรียงตามส่วนยาวของแขนเป็นคู่ ๆ
ลักษณะเป็นกล้ามเนื้อที่เหนียวและแข็งแรงเรียกว่า podia ใช้ส าหรับยึดเกาะและ

เคลื่อนที่ ดาวทะเลแต่ละชนิดมีสีสันแตกต่างกันออกไป ดาวทะเลกินหอยสองฝา กุ้ง ปู
หนอน และสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังอื่น ๆ เช่น ฟองน ้าหรือปะการังเป็นอาหาร

(สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง, 2546; สุเมตต์และสุชา, 2550)

ดาวทะเลที่พบในการศึกษาครั้งนี้มีจ านวน 4 ชนิด ซึ่งพบในแนวหญ้าทะเลแหลมไม้
แห้งทั้งหมด โดยมี 1 ชนิด คือ ดาวทราย (Archaster typicus) พบบริเวณหาดหินใน

เขตน ้าลงต ่าสุดของเกาะลูกก าตกด้วยเช่นกัน

7.2 เม่นทะเล (Sea urchin) จัดอยู่ใน Class Echinoidea ลักษณะทั่วไป มี
รูปร่างทรงกลมหรือรูปไข่ อวัยวะภายในห่อหุ้มด้วยเปลือกซึ่งเป็นสารประกอบ

แคลเซียมลักษณะเป็นแผ่นแข็งขนาดเล็กหลาย ๆ แผ่นเรียงต่อกันท าให้ตัวหนาขึ้น ด้าน
ที่เกาะกับพื้นเป็นปาก ทวารหนักอยู่กลางล าตัวด้านบนสุด บนตัวปกคลุมไปด้วยหนาม

แหลมสองขนาด หนามขนาดยาวใช้ในการผลักดันพื้นแข็ง ขุดคุ้ยสิ่งต่าง ๆ หรือช่วยใน
การฝังตัว หนามเล็กสั้นใช้ยึดเกาะเวลาปีนป่าย มีต่อมน ้าพิษอยู่ตรงระหว่างหนาม

(บพิธและนันทพร, 2540; นงนุช, 2551)

เม่นทะเลเป็นสัตว์ที่เคลื่อนไหวช้า ไม่ดุร้าย อาศัยอยู่รวมกันเป็นกลุ่มใหญ่ ๆ
ตามพื้นทราย ตามซอกหินและแนวหินปะการัง หนามของเม่นทะเลจะเปราะแตกง่าย

หากถูกทิ่มต าจะหักคาอยู่ใต้ผิวหนัง ท าให้เกิดอาการเจ็บปวดเหมือนกับถูกเข็มแทง

บริเวณที่ถูกหนามของเม่นทะเลต าจะเป็นรอยบวมแดงเพียงไม่กี่ชั่วโมงหรืออาจ