Page 134 -

ิ
์
ิ
ิ
ิ
ื
โครงการหนังสออเล็กทรอนกสด้านการเกษตร เฉลมพระเกียรตพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ชนิดของจุลินทรียอุดมน้ำมัน

แบคทีเรีย

แบคทีเรียมีขอไดเปรียบ คือ สามารถเพาะเลี้ยงไดงายและมีอัตราการเจริญสูงกวา

จุลินทรียชนิดอื่น ๆ อยางไรก็ตาม แบคทีเรียบางชนิดสามารถสะสมลิพิดไดภายใตภาวะการ

เพาะเลี้ยงที่จำเพาะเทานั้น และลิพิดจากแบคทีเรียมีองคประกอบที่แตกตางจากจุลินทรียชนิดอื่น

โดยแบคทีเรียสวนใหญจะสะสมลิพิดชนิดพิเศษ เชน พอลิไฮดรอกซีบิวทิเรต (polyhydroxy-butyrate

PHB) และพอลิไฮดรอกซีอัลคาโนเอต (polyhydroxyalkanoate, PHA) แอลกอฮอลไขมัน (fatty

alcohol) ไกลโคลิพิด (glycolipid) ซัลโฟลิพิด (sulfolipid) ฟอสฟอลิพิด (phospholipid) เพปทิโดลิพิด

(peptidolipid) แวกซเอสเทอร (wax ester) ไฮโดรคารบอน (hydrocarbon) แบคทีเรียบางสายพันธุ

เทานั้นที่สามารถสังเคราะหไทรเอซิลกลีเซอรอล ไดแก แบคทีเรียในกลุมแบซิลัส (bacillus) และกลุม

แอ็กทิโนแบคทีเรีย (actinobacteria) (Azocar et al. 2010; Martinez et al. 2015) อยางไรก็ตาม

แบคทีเรียสวนใหญไมใชสายพันธุที่สะสมลิพิดไดสูง การสกัดลิพิดจากเซลลแบคทีเรียทำไดยาก

เนื่องจากลิพิดสรางขึ้นที่เยื่อหุมชั้นนอก (outer membrane) ดังนั้นการใชแบคทีเรียในการผลิตลิพิด

จึงไมมีความสำคัญทางอุตสาหกรรม (Meng et al. 2009) บทที่ 5

สาหรายขนาดเล็ก

โดยทั่วไปสาหรายมีการเจริญแบบออโตโทรฟก (autotrophic growth) สามารถใช 

สารประกอบอนินทรียคารบอนในรูปคารบอนไดออกไซดเปนแหลงคารบอน และใชแสงอาทิตยเปน

แหลงพลังงานในการสังเคราะหดวยแสง (photosynthesis) สาหรายบางชนิดมีการเจริญแบบ

เฮเทอโรโทรฟก (heterotrophic growth) โดยการปรับเปลี่ยนภาวะในการเพาะเลี้ยงหรือการดัดแปลง

พันธุกรรมทำใหสามารถใชสารประกอบอินทรียคารบอน (เชน กลูโคส แอซิเทต กลีเซอรอล) เปน

แหลงคารบอนในที่มืด นอกจากนี้ สาหรายบางชนิดอาจเจริญภายใตภาวะที่มีแสงและสารประกอบ

อินทรียคารบอน เรียกวา การเจริญแบบมิกโซโทรฟก (mixotrophic growth) ขอจำกัดใน

การขยายขนาดการผลิตของสาหรายซึ่งมีการเจริญแบบออโทโทรฟก คือ ปจจัยเรื่องแสง

การเพาะเลี้ยงในระบบเปด (open system) ที่อาศัยแสงจากธรรมชาติจึงตองการพื้นที่ขนาดใหญใน

การเพาะเลี้ยง โดยการเพาะเลี้ยงในระบบเปดมีความแปรผันสูงในระหวางชวงวันหรือชวงฤดูกาล

เนื่องจากสภาพอากาศ และมีความเสี่ยงสูงตอการปนเปอนดวยแบคทีเรียและโพรโตซัว

การเพาะเลี้ยงแบบนี้ไดเซลลความหนาแนนต่ำ จึงตองเพาะเลี้ยงในปริมาตรสูง ๆ ทำใหตองใชน้ำ

ปริมาณมาก สวนการเพาะเลี้ยงในระบบปด (closed system) โดยใชถังปฏิกรณชีวภาพแบบใชแสง

การประยุกตใชยีสตเพื่อการเกษตรและอุตสาหกรรมยุคใหม 125