Page 18 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

บทที่ 1

บทน า

1.1 ที่มาและความส าคัญ/หลักการและเหตุผล

ข้าวคือชีวิต วิถีชีวิตของคนไทยผูกพันธ์กับข้าวมายาวนาน ข้าวเป็นพืชดั้งเดิมที่เกษตรกรไทยปลูกกันมา
นานหลายศตวรรษ การปลูกข้าวของไทยเป็นฐานของแหล่งประเพณี พิธีกรรม วัฒนธรรมที่ดีงามและมี

ประชากรไทยจ านวนมากยึดการท านาเป็นอาชีพหลัก ประเทศไทยมีพื้นที่ประมาณ 321 ล้านไร่ มีพื้นที่ส าหรับ

การผลิตข้าว ถึง 70.42 ล้านไร่ (ลักษณ์ วจนานวัช, 2561) ข้าวจึงถือเป็นส่วนส าคัญของระบบเศรษฐกิจไทย

(สมพร อิศวิลานนท์, 2552) ข้าวเป็นพืชเศรษฐกิจที่ไทยส่งออกไปยังประเทศต่างๆทั่วโลก ไทยมีประวัติศาสตร์

การส่งออกข้าวยาวนาน ตั้งแต่เมื่อประมาณ พ.ศ. 2203 ได้เริ่มค้ามีการข้าวครั้งแรกกับประเทศฮอลันดา

จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2289 ได้เริ่มมีการส่งออกข้าวไปยังประเทศจีนเป็นจ านวนประมาณ 570-645 ตัน และมี

การส่งออกเรื่อยมา ต่อมาใน พ.ศ. 2394 หลังจากที่ไทยได้ท าสนธิสัญญาเบาว์ริ่งกับประเทศอังกฤษ ท าให้ไทย
มีการส่งออกข้าวเพิ่มมากขึ้น และเริ่มส่งออกข้าวไปยังประเทศต่างๆหลายประเทศ ส่งผลให้ปริมาณการ

ส่งออกข้าวของไทยจากอดีตถึงปัจจุบันมีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง (ส านักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2554)

ในปี พ.ศ. 2560 ไทยมีการส่งออกข้าว ปริมาณรวมทั้งสิ้น 11.63 ล้านตัน เมื่อเทียบกับปี พ.ศ. 2559 ที่ส่งออก

ได้ 9.88 ล้านตัน มีปริมาณสูงขึ้นร้อยละ 17.71 (ส านักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2560) ตลาดประเทศส่งออก

หลักที่ส าคัญ ได้แก่ เบนิน จีน สหรัฐอเมริกา แอฟริกาใต้ และฟิลิปปินส์ คิดเป็นร้อยละ 52.90 ของการส่งออก
ข้าวทั้งหมด โดยปี พ.ศ. 2560 และปี พ.ศ. 2559 ไทยส่งออกข้าวไปยังประเทศจีนมากเป็นอันดับ 2 คิดเป็น

มูลค่า 571.66 ล้านเหรียญสหรัฐฯ และ 479.21 ล้านเหรียญสหรัฐฯ มีอัตราขยายตัวร้อยละ 19.53 และร้อย

ละ -0.18 ตามล าดับ (ส านักส่งเสริมการค้าสินค้าเกษตรและอุตสาหกรรม, 2561) ซึ่งจีนเป็นหนึ่งในประเทศที่
ตลาดสินค้าบริโภคยังสามารถเติบโตได้ทั้งปริมาณผู้บริโภคและก าลังซื้อ

ตารางที่ 1 ตารางเปรียบเทียบตลาดส่งออกข้าวที่ส าคัญของไทยปี พ.ศ. 2558 - 2561

มูลค่า : ล้านเหรียญสหรัฐฯ อัตราขยายตัว : ร้อยละ
ประเทศ
2558 2559 2560 2561 2558 2559 2560 2561

เบนิน 297.85 518.15 686.12 628.88 -38.58 73.96 31.88 -8.48
จีน 480.09 479.21 571.66 551.36 24.87 -0.18 19.53 -3.89

สหรัฐอเมริกา 410.64 376.07 396.12 549.52 -7.99 -8.42 5.35 38.74
แอฟริกาใต้ 225.08 233.95 312.13 323.76 -5.97 3.94 32.91 3.72

ฮ่องกง 177.14 167.75 167.50 195.61 -1.19 -5.30 -0.35 16.43
ที่มา: ส านักส่งเสริมการค้าสินค้าเกษตรและอุตสาหกรรม พ.ศ. 2562

1