Page 24 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

เนื้อไมเทานั้นเอง การสงเสริมพืชพาณิชยและการขยายพื้นที่เกษตรกรรมก็เปนสาเหตุในการทําลายทรัพยากร

ชีวภาพ ซึ่งเปนแหลงฐานทรัพยากรพันธุกรรมทําใหชนิดของพืชและสัตวมีปริมาณลดนอยลงหรือสูญหายไปใน

ที่สุด การปฏิวัติเขียวกับการสูญหายไปของพันธุพืชพื้นเมือง โดยระบบเกษตรกรรมในปจจุบันมีการปรับปรุง

พัฒนาพันธุพืชใหมๆที่ใหผลผลิตสูง ซึ่งตองใชสารเคมีในการกําจัดสัตรูพืชในปริมาณมาก ใชเครื่องจักรกลและ
ปลูกพืชเพียงไมกี่ชนิดบนพื้นที่กวางใหญ

นิวัต (2556) มีมุมมองที่สอดคลองกับเสนห โดยนิวัติมองวาผลกระทบของความหลากหลายทางชีวภาพ

สงผลกระทบตอความมั่นคงทางอาหารของมนุษย เพราะการสูญเสียนั้นคือ ดิน น้ํา ปาและทรัพยากรชีวภาพ

เพื่อการผลิตอาหาร อาหารทั้งหมดที่มนุษยบริโภคก็ไดมาจากพืชและสัตวในระบบธรรมชาติ หรือมนุษยนํามา

เพาะเลี้ยงในดานเกษตร พืชเกษตรและสัตวเลี้ยงตางๆ ก็ถือกําเนินมาจากพืชปาและสัตวปา ที่ไดสืบทอดสาย
พันธุและผานการปรับปรุงบํารุงพันธุมา ทําใหไดสายพันธุใหมที่ใหผลผลิตสูงสามารถตานทานโรคแมลงและ

สิ่งแวดลอม มีคุณภาพตามที่เราตองการได วัตถุดิบตางๆ ที่ใชในอุตสาหกรรมเกษตรก็ไดจากสิ่งมีชีวิตที่อยูใน

ธรรมชาติหรือแมแตการพักผอนหยอนใจโดยการทองเที่ยวเชิงนิเวศ ก็เปนผลกระทบทางออมจากการอนุรักษ

ความหลากหลายทางชีวภาพ ยิ่งถาหากมองความหลากหลายของระบบนิเวศนอกเหนือจากความหลากหลาย

ในดานชนิดพันธุและทางพันธุกรรม จะเห็นวาความหลากหลายทางชีวภาพจะชวยรักษาสภาวะสมดุลของ
ธรรมชาติไดอยางตอเนื่อง (นิวัต, 2556)

มีงานศึกษาในระดับทองถิ่นหลายชิ้นที่ชี้ใหเห็นถึงความสัมพันธระหวางความหลากหลายทางชีวภาพกับ

การดํารงชีพของคนทองถิ่นและการพัฒนาอยางยั่งยืน เชนงานของยศ ( 2542) กลาวถึงประโยชนของความ

หลากหลาย โดยใหความสนใจกับพืชผักพื้นบาน วาเปนพืชผักที่หางาย มีราคาถูกและเหมาะสมกับ

สภาพแวดลอมตามฤดูกาล ผักพื้นบานไดรับการพิสูจนแลววามีวิตามิน เกลือแร สารอาหารและกากใย

ธรรมชาติที่เปนประโยชนตอรางกาย ในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทยไดใชประโยชนจากพืชผักพื้นบานที่

ขึ้นอยูตามธรรมชาติ ตั้งแตสวนหลังบาน มีพืชผักที่ขึ้นตามฤดูกาล ตั้งแตเห็ด หนอไม พืชลมลุก ดอกไม ใบและ
ดอกของไมพุม ไปจนถึงยอดไมหลากหลายชนิด ระบบนิเวศเชื่อมโยงวิถีชีวิตและระบบการผลิตของผูคนใน

ชนบท ซึ่งเปนเสมือนดั่งตลาดสดที่ชาวบานสามารถเลือกเก็บอาหารประจําวันไดตามฤดูกาลยิ่งไปกวานั้น วงจร

อาหารที่ทํามาจากพืชผักพื้นบานยังสอดคลองกับสุขภาพอนามัยของชาวบาน ถึงคุณคาดานอาหารและยา วา

จะบริโภคสวนใดของพืช เชน เมล็ด ใบ ผล ดอก ราก หรือยอดออน ขึ้นอยูกับชนิดของผัก การนํามาปรุงกอน

หรือนํามารับประทานสด ผักบางชนิดนํามาแกงหรือคั่ว กลิ่นและรสของผักจะแตกตางกันออกไป บางชนิดอาจ
ใชเปนทั้งอาหารและยาในตัวเอง ผักพื้นบานถูกนํามาใชประโยชนในดานของเครื่องใชสอยในชีวิตประจําวัน ถูก

นํามาดัดแปลงเพื่อใชเปนอุปกรณในการหอ รัด มัด รอยสินคาและอาหารตางๆเพื่อสะดวกในการเก็บรักษาและ

ขนยาย พืชผักพื้นบานนอกจากจะเปนอาหารของคนแลวยังเปนอาหารของสัตวเลี้ยง เชน กลวย บอน พืชผัก

24