Page 40 -

โครงการหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ด้านการเกษตร เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

โครงการ การพัฒนาฐานข้อมูลห่วงโซ่อุปทานของหญ้าเนเปียร์ พืชพลังงาน-อาหารสัตว์ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือไทย

หลายปี ทรงต้นเป็นกอตั้งตรง สูง 2-4 เมตร แตกกอดี มีระบบรากแข็งแรง ชอบดินที่มีการระบายน้ำดี มีความอุดม
สมบูรณ์์ เป็นหญ้าที่มีการเจริญเติบโตเร็ว ผลผลิตสูง ตอบสนองต่อการให้้น้ำและปุ๋ย ใบและลำต้นมีขนน้อย

การจัดการเพื่อให้ได้ผลผลิตสูงสุด ควรมีการจัดการดินเพื่อให้เก็บความชื้นในดินได้ดี เพื่อให้รากหญ้า

หยั่งลงไปเพื่อดูดธาตุอาหารในกินได้ลึก ดำเนินการปลูกให้งอกได้ร้อยละ 100 สร้างรากหญ้าให้แข็งแรงโดย
การให้ฟอสฟอรัสในช่วงแรกที่หญ้าเจริญเติบโต และพยายามไม่ทำให้รากขาด ควบคุมการกำจัดวัชพืชในช่วง 3
เดือนแรกหลังการปลูกเพื่อไม่ให้มีผลกระทบต่อการเจริญเติบโต ให้น้ำและปุ๋ยให้พอเพียงโดยเฉพาะไนโตรเจน
และโพแทสเซียม [42]

การเตรียมดิน โดยทั่วไปก่อนที่จะดำเนินการปลูกควรดำเนินการเก็บตัวอย่างดิน เพื่อทำการวิเคราะห์

ธาตุอาหารในดิน และใช้ปุ๋ยคอกในอัตรา 2,000 กิโลกรัมต่อไร่หว่านในระหว่างการเตรียมดิน หรือน้ำจากฟาร์ม
ปศุสัตว์ การเตรียมแปลงเปิดหน้าดินด้วยผาน 3 หรือ 4 จาน ระเบิดดินดานด้วยเครื่องริปเปอร์ ปรับดินให้
ละเอียดด้วยจอบหมุน ส่วนพื้นที่อาศัยน้ำฝนควรปลูกต้นฤดูฝนระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงเดือนกรกฎาคม

ส่วนการปลูกในพื้นที่ชลประทานสามารถปลูกได้ตลอดปีี และให้น้ำพร้อมปลูก
การเตรียมต้นพันธุ์และท่อนพันธุ์ ใช้ต้นพันธุ์หญ้าในแปลงผลิตที่สมบูรณ์ อายุประมาณ 90 วัน อัตรา

ท่อนพันธุ์ 600 กิโลกรัมต่อไร่ โดยใช้เครื่องตัดอ้อยตัดต้นพันธุ์ ซึ่งประหยัดเวลาในการทำงานและลดต้นทุน
การเตรียมท่อนพันธุ์แบบใช้คนปลูกซึ่งจะตัดต้นพันธุ์เป็นท่อนๆ ให้มีข้อติดอยู่ไม่น้อยกว่า 2 ข้อ นำไปปลูกซึ่ง
เกษตรกรบางรายที่ไม่มีเครื่องจักรกลยังดำเนินการแบบเดิม แบบใช้เครื่องปลูกใช้เครื่องชักร่องปลูก ระยะห่าง

ร่อง 150 เซนติเมตรนำน้ำเข้าร่องปลูกและวางต้นพันธุ์ใช้ดินกลบเล็กน้อย พ่นยาเพื่อคลุมวัชพืช หากมีวัชพืช
หลังการปลูก 2-3 สัปดาห์ควรดำเนินการกำจัดวัชพืช และหลังการตัดทุกครั้ง

การใส่ปุ๋ย ควรใส่ปุ๋ยในอัตราที่เหมาะสมตามผลการวิเคราะห์ดินในเบื้องต้น หญ้าเนเปียร์ ปากช่อง 1
จะตอบสนองต่อการให้ปุ๋ยเคมี ปุ๋ยมูลสัตว์ น้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมเกษตร มีข้อแนะนำใส่ปุ๋ยสูตร
(15-15-15) อัตรา 50-100 กิโลกรัมต่อไร่ เป็นปุ๋ยรองพื้นก่อนปลูกและควรใส่ปุ๋ยคอก และใส่ปุ๋ยสูตร (46-0-0)

อัตรา 20-25 กิโลกรัมต่อไร่ หลังจากตัดหญ้าทุกครั้ง
การเก็บเกี่ยว ดำเนินการเก็บเกี่ยวครั้งแรกที่อายุ 90 วันหลังปลูก และเก็บเกี่ยวทุกๆ 60 วัน จะใช้

เครื่องตัดหญ้าแบบสะพายไหล่ เครื่องตัดหญ้าแบบ Double Chop โดยจะตัดให้ชิดดิน และใช้เครื่องตัดแต่งตอ
ทุกครั้งหลังตัด ใช้เครื่องระเบิดดินดานลากระหว่างแถว และให้ปุ๋ย ให้น้ำ

การทำหญ้าหมัก หมายถึง การเก็บหญ้าไว้ในสภาพที่ไม่มีออกซิเจน โดยจะได้หญ้าที่มีรสเปรี้ยว กลิ่นหอม
และอยู่ในสภาพที่อ่อนนุ่มหรือในสภาพอวบน้ำเช่นเดียวกับหญ้าสด ทำให้สัตว์กินได้มาก ย่อยได้ง่ายกว่าหญ้า

แห้งพืชที่เหมาะสำหรับทำหญ้าหมักควรมีความชื้นระหว่างร้อยละ 60-70 ซึ่งจะเหมาะกับการเจริญเติบโตของ
จุลินทรีย์และควรมีปริมาณน้ำตาลที่ละลายน้ำได้ไม่น้อยกว่าร้อยละ 12 ในวัตถุแห้ง ถ้าปริมาณน้ำตาลมีน้อย การ
ผลิตหญ้าเนเปียร์ ปากช่อง 1 หั่นสดโดยเก็บเกี่ยวหญ้าที่อายุ 60 วันขึ้นไป ถ้าเก็บเกี่ยวในรูปแบบเครื่องตัดหญ้า
สะพายไหล่ นำต้นหญ้ามาหั่นขนาด 1-3 เซนติเมตร บรรจุในถุงพลาสติกดำหรือพลาสติกสานโดยถุงชั้นในอีก 1

ชั้นป้องกันการรั่ว สามารถนำหญ้าเนเปียร์ ปากช่อง 1 ใช้เลี้ยงสัตว์ในรูปแบบสดให้กินเต็มที่ก่อนอาหารข้น
จะสามารถลดต้นทุนอาหารข้นได้ และสามารถใช้ผลิตอาหารผสมเสร็จ (TMR)

ทั้งนี้ จากการศึกษาพบว่า การผลิต เก็บเกี่ยวสินค้า ผลิตภัณฑ์หญ้าเนเปียร์ยังไม่เป็นมาตรฐานและไม่
เป็นไปในทิศทางเดียวกันตลอดห่วงโซ่อุปทาน ดังนั้น เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ ความปลอดภัย และ

RDG6020008 24